اختلالات اضطرابی یکی از اختلالات شایع روان شناختی است . اگرچه هر یک از اختلالات اضطرابی علایم مختلفی دارند اما علامت کلی این نوع از اختلالات وجود اضطراب و ترس به حدی است که در کارکردهای مختلف ارتباطی ، تحصیلی و شغلی شخص آسیب معناداری ایجاد نماید می باشد. برخی از انواع اختلالات اضطرابی شامل اختلال اضطراب منتشر ، اختلال فوبیای خاص و اختلال پانیک می باشد . از بین اختلالات اضطرابی اختلال اضطراب اجتماعی یکی از شایعترین آنها می باشد . علامت مهم اختلال اضطراب اجتماعی وجود ترس و یا اضطراب در مورد یک یا بیشتر از یک موقعیت اجتماعی است که در آن موقعیت اجتماعی امکان دارد رفتارها ی شخص تحت نظر شخص دیگر باشد. اشخاصی که مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی می باشند ترس و اضطراب مشخصی در این زمینه دارد که او امکان دارد به هنگام بیان سخنان و یا هنگام انجام فعالیتها طوری عمل نماید که موجب ارزیابی منفی از سوی دیگران شود و یا سخنان و رفتارهای او طوری باشد که موجب طرد شدن از سوی دیگران شود. باید به این نکته توجه نمود در کودکان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی ترس و اضطراب امکان دارد با علایمی مانند گریه کردن ، کج خلقی و ناتوایی در صبحت نمودن در موقعیتهای اجتماعی همراه باشد.
مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی امکان دارد از حضور در موقعیتهای اجتماعی بخصوص موقعیتهای جدید اجتماعی اجتناب نمایند و یا با حالت ترس و اضطراب زیاد حضور در آن موقعیتها را تحمل نمایند.
برای تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی لازم است که ترس و اضطراب و یا اجتناب ایجاد شده ناشی از حضور در موقعیت های اجتماعی برای شش ماه و یا بیشتر تداوم داشته باشد است . همچینن برای تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی لازم است این اضطراب ، ترس و یا اجتناب موجب ایجاد مشکلات مهمی در زمینه های اجتماعی ، شغلی ، ارتباطی و یا سایر حوزه های کارکردی زندگی شخص گردد. یکی از علایم ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی وجود این موضوع می باشد که ترس ، اضطراب و اجتناب تجربه شده در شخص مبتلا به این اختلال نباید ناشی از وجود علایم ابتلا به سایر اختلالات روان شناختی مانند ابتلا به اختلال پانیک و اختلال بدریختی بدن باشد.
یکی از ویژگیهای احتمالی اشخاص مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی آن است که آنان نگرانی زیادی دارند که توسط دیگران به عنوان فردی ضعیف ، خسته ، نادان و مضطرب به نظر رسند . همچینن یکی دیگر از وِیژگیهای اشخاص مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی آن است که آنان حالتهایی از ترس در زمینه ی ظاهر شدن علایم اضطراب ( مانند حالت سرخ شدگی ، تعریق نمودن و حالت لرزش ) در برخی از موقعیتهای اجتماعی را دارند. از سوی دیگر مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی رفتارهایی مانند اجتناب از خوردن و نوشیدن در مکانهای عمومی ، اجتناب از دست دادن با دیگران در برخی از موقعیتهای اجتماعی به خاطر ترس از آنکه دست آنها همراه با عرق نمودن باشدرا دارند . یکی از ویژگیهای اساسی مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی آن است که در اکثر مواقع موضوع ترس و اضطراب آنان مربوط به موقعیتهای اجتماعی است . البته در این زمینه باید به این موضوع توجه نمود که درجه ی اضطراب و ترس مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی در موقعیتهای مختلف اجتماعی با یکدیگر متفاوت می باشد.
اشخاصی که مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی می باشند ویژگیهای رفتاری خاصی دارند که توجه به این نوع ویژگیهامی تواند به ما کمک کند که این اشخاص را از اشخاصی که مبتلا به این اختلال نمی باشند را متمایز نماییم . از جمله ی این ویژگیهای رفتاری می توان به پائین بودن حالت جرات مندی و ناتوایی در ابراز اعتراض به رفتارها و سخنان نامناسب دیگران ،کنترل شدید محتوای سخنان خود هنگام گفتگو با دیگران ، صحبت با صدای آرام ، وجود علایمی از کناره جویی ، عدم ارتباط چشمی با دیگران و حالت خود افشاگری پائین اشاره نمود.همچینن اشخاصی که مبتلا به اضطراب اجتماعی می باشند امکان دارد در شغلهایی مشغول بکار شوند که نیاز چندانی به برقراری ارتباطات اجتماعی با دیگران ندارند است . همچینن مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی امکان دارد از برخی از داروها و مواد به عنوان وسیله ای برای کاهش علایم اختلال خود به صورت بیشتری استفاده نمایند.
طبق یک برآوردی که در آمریکا انجام گرفته است میزان شیوع شیوع سالانه ی اختلال اضطراب اجتماعی حدود 7 درصد است. همچینن میزان شیوع اختلال اضطراب اجتماعی در بین بزرگسالانی که در سن بالاتری به این اختلال مبتلا شده اند کمتر از میزان شیوع این اختلال در بین نوجوانان و بزرگسالانی است که در دوره های اوایل بزرگسالی قرار دارند است. از سوی دیگر طبق برآوردی که در آمریکا انجام گرفته است میزان متوسط سن آغاز ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در این کشور 13 سال می باشد و در 75 درصد مبتلایان به این اختلال سن آغاز ابتلا بین 8 الی 15 سال می باشد.
طبق نتایج برخی از پژوهش ها احتمال دارد آغاز ظاهر شدن علایم اختلال اضطراب اجتماعی در پی روبرو شدن یا تجربه ی رویداد های استرس زای دوره ی کودکی ( مانند مورد زورگویی قرار گرفتن ) و یا روبرو شدن بارویدادی که رخ دادن آن رویداد سبب شرمندگی شخص شده باشد ( مانند حالت استفراغ در هنگام صحبت نمودن درجمع ) باشد.
طبق نتایج بررسیهای انجام گرفته به طور معمول علایم اختلال اضطراب اجتماعی در اواخر دوره کودکی و آغاز دوره ی نوجوانی ظاهر می شود و شروع علایم در دوره بزرگسالی بسیار کمتر از دوره ی نوجوانی می باشد . نتایج برخی از تحقیقات نشان می دهد در اشخاصی که در دوره ی بزرگسالی به اختلال اضطراب اجتماعی مبتلا شده اند امکان دارد عواملی مانند روبرو شدن با یک رویداد پراسترس ، روبرو شدن با یک رویداد شرمنده کننده ، قرار گرفتن در مراحلی از زندگی که نیاز به ایفای نقش اجتماعی جدیدی دارند (مانند استخدام شدن ) در ظاهر شدن علایم اختلال اضطراب اجتماعی نقش داشته باشند.
در ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی مانندسایر اختلالات روان شناختی برخی از عوامل سرشتی ، ژنتیکی و فیزیولوژیکی نقش دارند . عوامل سرشتی را می توان یک سلسله صفات زیربنایی دانست که اشخاص را مستعد به ابتلا به یک سلسله از اختلالات روان شناختی می نمایند دانست و در ارتباط به ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی از جمله عوامل سرشتی که امکان دارد در ابتلا به این اختلال نقش داشته باشند می توان به عامل سرشتی عاطفه ی منفی ( عصبی بودن ) و عامل سرشتی برون گرایی پائین اشاره نمود. از سوی دیگر برخی از عوامل محیطی نیز امکان دارد خطر ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی بالا ببرند و از جمله ی این عوامل می توان روبرو شدن با تجارب رویدادهای ناخوشایند دوره ی کودکی ( مانند مورد روزگویی قرار گرفتن از سوی همسالان )اشاره نمود. از سوی دیگر عوامل ژنتیکی نیز امکان دارد در بالا بردن خطر ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی نقش داشته باشد. بر اساس یکی از برآوردهایی که در زمینه ی نقش عوامل ارثی در بالا بردن خطر ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی انجام شده است معلوم شده است که در بین وابستگان درجه اول مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی احتمال ابتلای به این اختلال دو تا شش برابر سایر اشخاص می باشد.
ابتلا به اختلال اضطراب اجتماعی همراه با عوارض مهمی است.از جمله عوارض ابتلا به این اختلال می توان کاهش کارکردهای تحصیلی و شغلی ، کاهش وضعیت اقتصادی -اجتماعی و کاهش کیفیت زندگی اشخاص مبتلا اشاره نمود.
ابتلابه اختلال اضطراب اجتماعی احتمال ابتلا به برخی از اختلالات روان شناختی را افزایش می دهد. از جمله ی این اختلالات می توان به ابتلا به سایر اختلالات اضطرابی است . سایر اختلالاتی که با ابتلای شخص به اختلال اضطراب اجتماعی میزان خطر ابتلا به آنها را بالا می برد شامل اختلال افسردگی اساسی و اختلال سومصرف مواد است.
یکی از روش های مهم درمانی برای درمان اختلال اضطراب اجتماعی روش های روان درمانی شناختی- رفتاری می باشند. روش های روان درمانی شناختی- رفتاری شامل انواع مختلفی است که یکی از مهمترین انواع آنها روش روان درمانی شناختی – رفتاری کلاسیک است . زمانی که روش های روان درمانی شناختی-رفتاری برای درمان مبتلایان به اختلال اضطراب اجتماعی استفاده می شود تلاش می گرددبا استفاده از انوع تکنیکهای مختلف شناختی- رفتاری تغییراتی در افکار منفی و ناکارآمد اشخاص مبتلا به اختلال اضطراب اجتمعی پیرامون خود ، گذشته و آینده ایجاد گردد . یکی از تکنیکهای رفتاری که در درمان اختلال اضطراب اجتماعی بکار می برد تکنیک مواجهه یا روبرو شدن با موقعیتهای اجتماعی است که در شخص ایجاد اضطراب و ترس می نماینداست. و یکی از تکنیکهای شناختی که در درمان اختلال اضطراب اجتماعی از آن استفاده می شود تکنیک بازسازی شناختی است . هدف مهم از اجرای این تکنیک شناسایی افکار منفی و جایگزین نمودن افکار متفاوت و مثبت تر به جای این افکار می باشد
نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روانشناسی بالینی )
استفاده از مطالب این مقاله به شرط ذکر نام نویسنده و آدرس سایت بلامانع است.
آدرس دفتر روان درمانی و مشاوره دکتر حسین لطفی نیا( متخصص روانشناسی بالینی )
تبریز : خیابان 17 شهریور جدید ، حدفاصل خیابانهای ارتش و طالقانی ، ساختمان سینا ، طبقه ی هفم
تلفن :04135559866
بازدیدها: 0
اختلال اضطراب اجتماعی اختلالات اضطرابی یکی از اختلالات شایع روان شناختی است . اگرچه هر یک از اختلالات اضطرابی علایم مختلفی دارند اما علامت کلی این نوع از اختلالات وجود اضطراب و ترس به حدی است که در کارکردهای مختلف ارتباطی ، تحصیلی و شغلی شخص آسیب معناداری ایجاد نماید می باشد. برخی از انواع […]
اختلال فوبیای خاص امروزه یکی از شایعترین انواع اختلالات روان شناختی اختلالات اضطرابی می باشد. حالت اضطراب یکی از حالتهای هیجانی معمول می باشد که همه ی انسانها در طول روز آن را تجربه می نمایند و در بسیاری از مواقع با استفاده از روش های مختلف در کاهش میزان اضطراب خود موفق می شوند […]
اختلال لالی انتخابی اختلالات اضطرابی یکی از انواع اختلالات روان شناختی می باشد که امروزه ابتلا به آن گسترش زیادی یافته است . تجربه ی اضطراب شدید و طولانی مدت یکی از علایم عمده ای است که در تمام اختلالات اضطرابی وجود دارد. یکی دیگر از ویژگیهای تمام اختلالات اضطرابی آن است که در این […]
اختلال اضطراب جدایی اضطراب یکی از هیجانات منفی است که با هیجان ترس شباهت زیادی دارد .حالت اضطراب را می توان نوعی پاسخ هیجانی دانست که تجربه ی آن اشاره به پیش بینی انواعی از تهدید در آینده دارد و این در حالی است که ترس را می توان نوعی پاسخ هیجانی به تهدید واقعی […]
اختلال وسواسی- اجباری یکی از اختلالات روان پزشکی است که علامت اصلی آن وجود یکی سلسله از افکار تکراری و آزار دهنده و یک سلسله اعمال تکراری و خسته کننده است و ابتلا به این اختلال وسواسی و یا داشتن علایمی از ان می تواند با ایجاد مشکلات فراوانی برای خود شخص و یا خانواده […]
رشد اقتصادی و اجتماعی جوامع سبب افزایش حالت تنش های روان شناختی و افزایش میزان فشارهای روانی و یا استرس ها به اشخاصی که در آن جوامع زندگی می کنند شده است. استرسها عاملی هستند که امروزه همه ی مردم از داشتن آن شکایت دارند و عامل اصلی استرسها وجود یک سلسله محرکهایی می […]
یکی از شاخه های فرعی علم روانشناسی شاخه ی روانشناسی رشد می باشد . این شاخه از علم روانشناسی رشد انسانها از زمان لقاح با تشکیل زندگی تا زمان مرگ را بررسی می کند. موضوع روانشناسی رشد بررسی تحولاتی است که در زمینه های فیزیکی ، اجتماعی و شناختی . در طول زندگی رخ […]
اختلال افسردگی یکی از اختلالات شایع روان شناختی است که ابتلا به آن همراه با ایجاد خسارتهای فراوان از جمله خسارتهای جانی و خسارتهای اقتصادی می باشد. از جمله خسارت های جانی ابتلا به اختلال افسردگی می توان به افزایش قابل توجه به اقدام به خودکشی در مبتلایان به اختلال افسردگی اشاره نمود .از نظر […]
رفتاردرمانی دیالیتیک که به صورت اختصاری درمان DBT نامیده می شود یکی از انواع روان درمانهایی است که در دسته ی روان درمانیهای موج سوم درمان های شناختی- رفتاری طبقه بندی گردیده است. روان درمانیهای موج سوم شناختی- رفتاری به مجموعه ای از روان درمانیها گفته می شود که بعد از روان درمانیهای شناختی- رفتاری […]
تکنیک آموزش وارونگی عادت (Habit reversal training ) که گاهی با اسم اختصار HRT شناخته می شود یکی از تکنیکهای رفتاری است که در درمان های شناختی- رفتاری از آن به عنوان یکی از تکنیک های مهم برای درمان برخی از اختلالات روان شناختی بخصوص اختلال تیک های عصبی (Tic disorder) و اختلال کشیدن مو […]