ده سوال و پاسخ در مورد اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) بخش اول
اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) یکی از اختلالاتی است که بیشتر در دوران کودکی مشاهده می شود. امروزه این اختلال را نوعی اختلال عصبی – روانی می دانند .با توجه به میزان شیوع زیاد اختلال ADHD سوالات مختلفی در مورد این اختلال برای والدین مطرح است. سعی من در این مقاله های مروری این خواهد بودکه به برخی از این سوالات پاسخ دهم. پنجاه سوالی که مطرح خواهم نمود و به آنها پاسخ خواهم داد عبارتند از :
سوال 1: اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) چه علایمی دارد؟
در آخرین طبقه بندی اختلالات روانشناختی ، اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه(َADHD) در طبقه ی اختلالات عصبی – روانی قرار گرفته است. این اختلال با سه علامت عمده یعنی انجام فعالیت های حرکتی زیاد نسبت به سن ، وجود حالت تکانه ای ( Impulsive ) و حالت کم توجهی یا حواس پرتی همراه است . اگرچه اختلال ADHD اختلالی مخصوص به کودکان و یا نوجوانان نمی باشد و احتمال دارد در در دوران بزرگسالی نیز تشخیص داده شود . اما میزان تشخیص اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) در دوران کودکی شایعتر بوده و علایم این اختلال در دوران کودکی شدیدتر است. در ابتلا به اختلال ADHD عوامل مختلفی مانند عوامل بیوشیمیایی ، آسیبهای میکرو یا بسیار جزیی مغزی و تجربه ی محرک های استرس زای مهم مانند جدایی والدین نقش دارند. مبتلایان به اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) را می توان در سه نوع فرعی مهم قرار داد. در نوع فرعی اول علایم عمده ی این اختلال بیشتر به صورت حالت بیش فعالی همراه با حالت تکانه ای ( عدم توانایی برای صبر نمودن و یا حالت خشم فوری در مقابل محرک های ناراحت کننده ) می باشد . در نوع فرعی دوم علایم عمده ی این اختلال به صورت نقص توجه و یا حالت حواس پرتی همراه می باشد و نوع سوم که شایع ترین نوع اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه ( َADHD) اتست علایم بیشتر به صورت ترکیبی از علایم بیش فعالی همراه با نقص توجه است. برای تشخیص اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) لازم است شدت علایم مربوط به عدم توجه نمودن ، حالت بیش فعالی و حالت تکانه ای در حداقل دو موقعیت ( مانند موقعیت خانه ، مدرسه و سایر موقعیتهای اجتماعی ) مشاهده گردد .
سوال 2: میزان شیوع اختلال نقص توجه همراه با بیش فعالی (ADHD) چه میزان است؟
اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) اختلالی کاملا شایع در بین کودکان می باشد. برآورد شده است که حدود 3 الی 5 درصد کودکانی که در سن رفتن به مدرسه (6 الی 12 سال ) قرار دارند مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) می باشند. برخی از برآوردهای دیگر نشان می دهد که 4 تا 8 درصد کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه می باشند . نتایج برخی از پژوهشهای طولی نشان می دهد که میزان بهبودی اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه در دوران کودکی حدود 40 درصد است و در 60 درصد کودکان مبتلا به این اختلال علایم در دوران نوجوانی یا بزرگسالی نیز ادامه می یابد. نتایج پژوهشهایی که در کشورهای مختلف در مورد میزان شیوع اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) انجام گرفته است نشان داده که در کشورهای مختلف آمار کودکان مبتلا به این اختلال متفاوت است . برای نمونه میزان ابتلا به اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) در آمریکا حدود 6 الی 8 درصد و در انگلستان حدود5 /1 درصد می باشد و این میزان در کشورهای آمریکای جنوبی ( مانند کلمبیا و ونزویلا )به 7 الی 11 درصد می رسد.
شوال 3: برای تشخیص اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه وجود چه علایمی لازم است؟
علایم کلی اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) در سه دسته ی پرفعالیتی ، بی توجهی و حالت تکانه ای قرار می گیرند. با توجه به نوع علایم موجود مبتلایان به این اختلال را می توان در سه نوع فرعی اختلال ADHD fh غالب بودن (Predominantly ) علایم بی توجهی ، اختلال ADHD fh غالب بودن علایم پرفعالیتی – تکانه ای و اختلال ADHD با نوع ترکیبی قرار داد. ویژگیهای سه علامت کلی اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه ( ADHD) عبارتند از :
-علایم حالت بی توجهی (Inattention):
-ناتوایی در توجه به جزئیات یا وجود اشتباهات مکرر در انجام تکالیف مدرسه و یا تکالیف مربوط به سایر فعالیتها
-وجود مشکل در حفظ توجه به هنگام انجام تکالیف
-ناتوایی در دنبال نمودن دستورالعمل هایی که به شخص گفته می شود
-وجود مشکل درسازماندهی نمودن تکالیف و فعالیتها
-وجود بی میلی در انجام تکالیفی که انجام آنها نیاز به کوشش های ذهنی دارد
-فراموشی انجام برخی از فعالیتهایی که در طول روز باید انجام داده شود.
علایم حالت بیش فعالی (Hyperactivity):
-وجود فعالیتهای حرکتی زیاد در مقایسه با سطح سنی
-تکان دادن مکرر پاها و دستها در هنگتم نشستن
-ترک صندلی در کلاس یا سایر موقعیتها
-دویدن در اتاق ها و برای نوجوانان و برزگسالان وجود حالت بیقراری
-وجود مشکل در پرداختن در انجام بازیها با حالت آرام و همراه با آرامش
علایم حالت تکانه ای (Impulsive)
-پاسخهای فوری به سوال قبل از آنکه آن سوال کامل شود
-وجود مشکل زیاد در منتظر شدن
– وارد شدن مکرر به سخنان دیگران هنگامی که آنان در حال صبحت نمودن هستند
4-در چه سنی اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) تشخیص داده می شود؟
اگرچه اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) به عنوانی اختلالی تصور می شود که مخصوص دوران کودکی است و تنها در این دوران تشخیص داده می شود اما نتایج پزوهشهای مختلف در این مورد نشان داده است که اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه(ADHD) در دوران های مختلف زندگی می تواند تشخیص داده شود و تشخیص آن تنها در دوران کودکی اتفاق نمی افتد. بر اساس نتایج پژوهشهایی که در این زمینه انجام شده است معلوم گردیده است که تقربیا حدود 70 درصد تشخیص اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) در دوران اواسط و اواخر کودکی ( 6 الی 12 سال ) اتفاق می افتد وحدود 15 درصد موارد تشخیصی این اختلال نیز مربوط به دوران بزرگسالی است
5-احتمال بهبودی اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) در دوران کودکی به چه میزان می باشد؟
زمانی که اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) در دوران کودکی تشخیص داده می شود احتمال دارد که با استفاده از درمانهای مختلف داوریی و روانشناختی بهبود یابد و در مواردی هم بدون درمان بهبود می یابد. نتایج برخی از پژوهشها نشان میدهد که در 50 تا 70 درصد کودکانی که در دوران کودکی مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) تشخیص داده می شوند. برخی علایم این اختلال را نیز در دوران نوجوانی نیز تجربه می نمایند . همچینن نتایج چند پژوهش نشان می دهد 50 درصد نوجوانی که در دوره ی نوجوانی مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) تشخیص داده می شوند برخی از علایم این اختلال را در دوران بزرگسالی نیز تجربه می نمایند .علایم تشخیصی اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) در دوران بزرگسالی تفاوتهایی با این علایم در دوران کودکی دارد . از جمله ی این تفائوتها می توان به کاهش شدت برخی از علایم این اختلال از جمله کاهش شدت علایم مربوط به حالت بیش فعالی و کاهش شدت علایم مربوط به حالت تکانه ای (Implusive) اشاره نمود. همچینن در بزرگسالانی که مبتلا به اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (ADHD) می باشند بیشتر به جای حالت بیقراری حرکتی حالت بیقراری روان شناختی مشاهده می شود. کاهش شدت علایم اختلال بیش فعالی همراه با نقص توجه (َADHD) در دوران نوجوانی و بزرگسالی را می توان به رشد مناطق مختلف مغز بخصوص مناطقی که مسئولیت جلوگیری یا مهار حرکات و یا تکانه های مختلف را بر عهده دارند نسبت داد.
نظرات