مربوط به بخش سوالات روان شناسی : اختلال مخالفت جویی (oppositional Defiant Disorder ) چه ویژگیهایی دارد ؟
دکتر لطفی نیا
اختلال مخالفت جویی یکی از اختلالاتی است که اگرچه اغلب مواقع کودکان و یا نوجوانان به آن مبتلا می شوند اما در بین بزرگسالان هم امکان دارد ابتلا به آن مشاهده گردد . مبتلایان به اختلال مخالفت جویی حالت های خشم مکرر ، حالت جلق تحریک پذیر و رفتار های مخالفت جویی فراوان را از خود نشان می دهند .در برخی از مواقع اشخاص مبتلا به اختلال مخالفت جویی تنها برخی از علایم رفتاری این اختلال را نشان می دهند و حالتهای خلق منفی( مانند حالت خلق تحریک پذیر ) را از خود نشان نمی دهند . بر اساس نظر یکی از معتبرترین الگوهای تشخیصی اختلالات روان پزشکی که از سوی انجمن روان پزشکی آمریکا ارایه شده است و به DSM-V معروف می باشد برای تشخیص اختلال مخالفت جویی لازم است که شخصی که مبتلا به این اختلال شده است الگویی از حالت خلقی تحریک پذیر، رفتارهای ستیزه جویانه ، رفتار کینه توزا نه برای حداقل ۶ ماه را از خودنشان می دهند . در شخصی که مبتلا به اختلال مخالفت جویی شده است امکان دارد حالتهای رنجش و خشم را در موقعیتهای مختلف مشاهده نمود. از دیگر خصوصیات مبتلایان به اختلال مخالفت جویی می توان به مواردی مانند دلخوری فوری ، تمایل به رد نمودن درخواستها یا مشاجره با مراجع قدرت ( مانند والدین یا معلمان ) اشاره نمود. همچینن مبتلایان به اختلال مخالفت جویی رفتارهایی مانند مقصر جلوه دادن دیگران در مواقع مختلف و تمایل برای بحث و گفتگوی بی حاصل با دیگران را از خود نشان می دهند
میزان شیوع اختلال مخالفت جویی حدودا ۳/۳ درصد بر اورد شده است و میزان شیوع این اختلال با توجه به سن و جنسیت توت است . همچینن میزان مبتلایان به اختلال مخالفت جویی در بین جنس مذکر بیشتر از جنس مونث است .
اختلال مخالفت جویی بیشتر کودکان و نوجوانان را مبتلا می سازد . معمولا اولین علامت این اختلال در هنگام سنین قبل از مدرسه ظاهر می شود و بندرت امکان دارد که علایم اختلال مخالفت جویی قبل از اوایل دوره ی نوجوانی ظاهر نشود . از سوی دیگر معمولا ظاهر شدن علایم اختلال مخالفت جویی قبل از ظاهر شدن یک اختلال دیگری که امکان دارد در دوره ی کودکی و نوجوانی دیده شود و اختلال سلوک (Conduct disorder ) نامیده می شود می باشد .
عوامل مختلفی امکان دارد در ابتلا به اختلال مخالفت جویی نقش داشته باشد . از جمله ی این عوامل می توان به عوامل سرشتی و عوامل محیطی اشاره نمود . از بین عوامل سرشتی که در ابتلا به اختلال مخالفت جویی امکان دارد نقش داشته باشند می توان به وجود مشکلاتی در حالت تنظیم هیجانات مانند وجود سطوح بالایی از واکنش هیجانی به محرکهای مختلف ، وجود سطح تحمل پائین در برابر ناکامی اشاره نمود و از عوامل محیطی که امکان دارد در ابتلا به اختلال مخالفت جویی نقش داشته باشد می توان به وجود عواملی مانند نادیده گرفته شدن توسط والدین در دوران کودکی و یا سخت گیری زیاد والدین و یا ناثباتی رفتاری و یا شخصیتی والدین اشاره نمود . علاوه بر نقش احتمالی عوامل سرشتی و محیطی در ابتلا به اختلال مخالفت جویی نقش عواملی دیگری مانند عوامل زیستی – عصبی ( Neurobiological factors) نیز در این زمینه مطرح شده است .
در مبتلایان به اختلال مخالفت جویی میزان شیوع برخی از اختلالات روان شناختی مانند اختلال نقص توجه همراه با پرفعالیتی، اختلالات خلقی ،اختلال خشم انفجاری و اختلال اضطراب اجتماعی در مقایسه با اشخاصی که به این اختلال مبتلا نمی باشند به صورت معناداری بالاتر می باشد .
درمان اختلال مخالفت جویی بیشتر به کمک روش های روان درمانی بخصوص روان درمانیهای شناختی- رفتاری انجام می گیرد و از درمان دارویی بیشتر زمانی استفاده می گردد که برخی از علایم روان پزشکی مانند علایمی از اختلالات افسردگی و یا اضطرابی در مبتلایان به این اختلال وجود داشته باشد .
نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روانشناسی بالینی )
آدرس دفتر روان درمانی و مشاوره دکتر حسین لطفی نیا (متخصص روانشناسی بالینی) : تبریز، خیابان۱۷ شهریور جدید، بالاتر از تقاطع خیابان های طالقانی و ارتش ،برج سینا، طبقه ی هفتم