بخش پاسخ به سوالات روانشناسی شما : آزمون شخصیتی رورشاخ چه ویژگیهایی دارد ؟

 

با صعنتی شدن جوامع ابتلا به اختلالات روان پزشکی نیز افزایش یافته است. برای تشخیص اختلالات روان پزشکی از کتابچه های مختلفی که برای تشخیص اختلالات روان پزشکی نوشته شده است استفاده می شود . دو مورد از کتابچه هایی که در این زمینه مورد استفاده قرار می گیرد کتابچه ی DSM و کتابچه ی ICD است . کتابچه ی DSM توسط انجمن روان پزشکی آمریکا نگارش گردیده و تاکنون چند بار مورد تجدید نظر قرار گرفته است و آخرین تجدید نظر آن مربوط به سال 2013 است که به عنوان پنچمین تجدید نظر آن است . همچینن ICD توسط پژوهشگران سازمان بهداشت جهانی نگاشته شده است و تاکنون بیشتر از 11 بار تجدید نظر شده است . برای تشخیص اختلالات روان پزشکی در کنار انجام مصاحبه های روان شناختی از انواع آزمون های روان شناختی نیز استفاده می شود و یکی از این آزمونها آزمون شخصیتی رورشاخ می باشد. آزمون شخصیتی رورشاخ یکی از آزمونهای شخصیتی می باشد که در طبقه بندی آزمونهای شخصیتی در طبقه ی آزمونهای شخصیتی فرافکن قرار گرفته است. آزمونهای شخصیتی فرافکن در مقابل آزمونهای دیگز شخصیتی که آزمونهای شخصیتی عینی نامیده می شوند قرار دارد و تفاوت هایی بین این دو طبقه از آزمونهای شخصیتی وجود دارد . یکی از این تفاوتها آن است که در آزمونهای فرافکن آزمودنی نمی داند که چه پاسخهایی درست و چه پاسخهایی نادرست می باشد . به عبارت دیگر در آزمونهای شخصیتی فرافکن مواد آزمون مبهم می باشد اما در آزمونهای عینی مواد آزمون روشن می باشد و آزمودنی در اکثر مواقع می داند که منظور طراح سوالات از طرح آن سوالات چه می باشد . تفاوت مهم دیگر بین آزمونهای شخصیتی فرافکن و آزمونهای شخصیتی عینی آن است که نمره گذاری آزمونهای شخصیتی عینی در مقایسه با آزمونهای شخصیتی فرافکن دقیق تر بوده و  این طبقه از آزمونهای شخصیتی در مقایسه با آزمونهای شخصیتی فرافکن از اعتبار و پایایی بالانر برخوردار می باشند. آزمون شخصیتی رورشاخ توسط یک روان پزشک سوئیسی به نام هرمان رورشاخ ابداع شد. این آزمون شامل 10 کارت می باشد و هر کارت شامل لکه هایی از جوهر است که روی آنها ترسیم شده است . برخی از این کارتهای این آزمون سیاه و سفید و برخی دیگر از کارتهای آن رنگی می باشد. آزمون شخصیتی رورشاخ یکی از اصلی ترین آزمونهای شخصیتی فرافکن می باشد و از نظر تعداد اجرا توسط روانشناسان این آزمون بیشترین اجرا را در بین اجرای آزمونهای شخصیتی فرافکن را دارد . دستورالعمل  اجرای آزمون شخصیتی رورشاخ به این صورت است که آزمونگر کارت شماره یک را به دست آزمودنی می دهد و از آزمودنی می پرسد که تصویر روی این کارت چه ممکن است باشد . بعد از اجرای تمام کارتهای آزمون شخصیتی رورشاخ مرحله ی اول اجرای این آزمون تمام می شود و بلافاصله مرحله ی دوم اجرای آزمون شخصیتی رورشاخ آغاز می شود و این مرحله به نام مرحله ی وارسی می باشد. در این مرحله آزمونگر هر یک از کارتها را به ترتیب از کارت اول تا کارت شماره ده به آزمودنی نشان می دهد و ضمن اشاره به پاسخهایی که در مرحله ی اول اجرا به هر یک از کارتهای آزمون داده است از او می خواهد به این مورد اشاره نماید که چه عوامل ( مانند رنگ ، شکل ) سبب شده است که آن پاسخها را بدهد. بعد از اجرای دو مرحله ی آزمون شخصیتی نوبت به نمره گذاری و تفسیر آزمون شخصیتی رورشاخ می رسد . در این مرحله آزمونگران آزمون شخصیتی رورشاخ احتمال دارد از سیستم های مختلف برای نمره گذاری و تفسیر آزمون گرفته شده استفاده کنند . دو نوع مهم از این سیستم های مربوط به نمره گذاری و تفسیر آزمون شخصیتی رورشاخ عبارت از سیستم نمره گذاری کلاپفر و سیستم نمره گذاری اکسنر است. سیستم نمره گذاری و تفسیر اکسنر پیچیده تر از سیستم نمره گذاری  و تفسیر کلاپفر است و آزمونگرانی که می خواهند از سیستم نمره گذاری و تفسیر اکسنر استفاده کنند باید آموزش های پیچیده و طولانی مدت در ارتباط با نمره گذاری و تفسیر آزمون شخصیتی رورشاخ را ببینند . به طور کلی آزمونگرانی که به کمک سیستم نمره گذاری و تفسیر اکسنر اقدام به نمره گذاری و تفسیر آزمون شخصیتی رورشاخ می نمایند می توانید به تشخیص هایی مانند ابتلای احتمالی آزمودنی به اختلالاتی مانند اختلال  افسردگی ، اختلال اسکیزوفرنیا  اختلال وسواسی -اجباری برسند.

آزمون شخصیتی رورشاخ نقاط قوت و ضعفی دارد . از جمله نقاط قوت این آزمون می توان به موارد ی مانند امکان آگاهی از نحوه و چگونگی ادراک محرک های بیرونی توسط آزمودنی ، امکان آگاهی    آزمونگر از وجود حالت تمارض در آزمودنی و زمان کم برای اجرای این آزمون ( به طوری که اجرای دو مرحله ی ازمون شخصیتی رورشاخ امکان دارد تنها حدود 20 دقیقه طول بکشد) اشاره نمود. همچینن از لحاظ نقاط ضعف آزمون شخصیتی رورشاخ می توان به مواردی مانند مشکل بودن نمره گذاری و تفسیر این آزمون و پائین بودن میزان اعتبار و پایایی این آزمون در مفایسه با آزمونهای شخصیتی عینی است

 

 نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روانشناسی بالینی )

آدرس دفتر روان درمانی و مشاوره دکتر حسین لطفی نیا (متخصص روانشناسی بالینی) : تبریز، خیابان17 شهریور جدید، بالاتر از تقاطع خیابان های طالقانی و ارتش ،برج سینا، طبقه ی هفتم

تلفن: 04135559866

1403/6/16

بازدیدها: 37