اختلال اضطراب جدایی

اضطراب یکی از هیجانات منفی است که با هیجان ترس شباهت زیادی دارد .حالت  اضطراب را می توان نوعی پاسخ هیجانی دانست که تجربه ی آن اشاره به پیش بینی انواعی از تهدید در آینده  دارد و این در حالی است که ترس را می توان نوعی پاسخ هیجانی به تهدید واقعی یا قریب به الوقوع دانست. زمانی که میزان شدت  اضطراب زیاد می گردد و مشکلات مهمی در زمینه های مختلف زندگی و در کارکردهای مختلف شخص ایجاد می شود احتمال ابتلا به یکی از انواع اختلالات اضطرابی مطرح می گردد. اختلال اضطراب جدایی (Separation anxiety disorder ) یکی از انواع اختلالات اضطرابی می باشد. اگرچه این اختلال بیشتر کودکان و نوجوانان را مبتلا می سازد اما امکان دارد در بین بزرگسالان هم تشخیص داده شود. ویژگی اصلی اختلال اضطراب جدایی وجود ترس یا اضطراب زیاد در مورد احتمال جدایی از شخص یا اشخاصی که شخص به آنها دلبسته شده است می باشد و این ترس و اضطراب در مقایسه با ترسی که امکان دارد ناشی از عامل رشدی باشد بسیار بیشتر است. از علایم مهم دیگر اختلال اضطراب جدایی وجود ترس یا اضطراب مداوم در مورد احتمال آسیب رسیدن به شخص یا اشخاصی است که شخص مبتلا به این اختلال به آنها دلبسته می باشد است . همچینن شخص مبتلا به اختلال اضطراب جدایی بی میلی زیادی به دور شدن از شخص یا اشخاصی دارد که به وی به آنها دلبسته می باشد.

برخی دیگر از ویژگیهای اختلال اضطراب جدایی عبارتند از :

-بی میلی مکرر یا عدم تمایل به ترک خانه برای رفتن به مدرسه یا رفتن به سرکار 

-ترس مداوم و شدید یا بی  میلی از تنها یی یا ترس شدید از نبودن شخصی که وی به او دلبسته است.

-مشاهده ی کابوسهای تکراری که موضوع آن در ارتباط با جدایی از شخص یا اشخاصی که وی به آنها دلبسته می باشد است.

-شکایت های مکرر جسمانی ( مانند شکایت از سردردها ، دردهای شکمی ، تهوع ) زمانی که  شخص از شخص یا اشخاصی که به او دلبسته است جدا می شود.

کودکانی که مبتلا به اختلال اضطراب جدایی می باشند امکان دارد از رفتن به مدرسه امتناع نمایند و به همین خاطر مشکلات تحصیلی زیادی را تجربه نمایند.  کودکان کم و سن سالی که مبتلا به اختلال اضطراب جدایی می باشند امکان دارد در هنگام شب تجربیات ادراکی غیر معمول ( برای نمونه مشاهده ی مردمی که به او خیره شده اند و یا مشاهده ی موجودات وحشتناکی به او نزدیک می شوند ) را گزارش دهند. 

میزان شیوع اختلال اضطراب جدایی تقریبا چهار درصد برآورد شده است. در بین پسران و دخترانی که در سنین  سه الی پنج ساله قرار دارند و مبتلا به اختلال اضطراب جدایی تشخیص داده شده اند میزان ابتلا به اختلال اضطراب جدایی تقریبا برابر می باشد اما در سنین مدرسه این میزان در بین دختران به صورت معناداری بیشتر از پسران می شود. از سوی دیگر میزان شیوع اختلال اضطراب جدایی در دوران نوجوانی در مقایسه با دوران کودکی به صورت قابل توجهی کاهش می یابد. بر طبق یک برآوردی که در آمریکا انجام گرفته است میزان شیوع اختلال اضطراب جدایی در بین بزرگسالان بین نه دهم درصد تا 1/9 درصد می باشد. همچینن بر طبق برآوردی که در مورد میزان شیوع اختلال اضطراب جدایی در بین مردم 18 کشور انجام گرفته است میزان شیوع اختلال اضطراب جدایی در بین بزرگسالان تقریبا یک درصد است. 

یکی از عوامل مهمی که در  مشخص نمودن نوع علایمی که مبتلایان به اختلال اضطراب جدایی تجربه می نمایند نقش دارد میزان سن مبتلایان به این اختلال است. برای مثال در کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی امکان دارد علایمی مانند بی میلی به مدرسه رفتن و یا فرار از مدرسه به صورت بیشتری در مقایسه با نوجوانانی که به این اختلال مبتلا می باشند  مشاهده گردد و این در حالی است که در نوجوانان و بزرگسالان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی علایم این اختلال بیشتر به صورت وجود نگرانیهای زیادی در مورد احتمال رخ دادن رویدادهای ناخوشایند برای اعضای خانواده می باشد.

 در بالا بردن احتمال خطر ابتلا به اختلال اضطراب جدایی مانند سایر اختلالات روان شناختی عوامل ژنتیک و محیطی مختلفی نقش دارند . یکی از عوامل مهم بالا بردن خطر ابتلا به اختلال اضطراب جدایی به ارث بردن برخی از ویژگیهای سرشتی است که به نام عوامل مزاجی معروف هستند . این عوامل از زمان تولد در هر شخصی  وجود دارند و توسط ژنها به وی به ارث می رسند اما با رشد کودکان و تاثیر گذاری عوامل محیطی تاثیر این عوامل بر روی رفتارها کاهش می یابد. از سوی دیگر از عوامل محیطی که امکان دارد خطر ابتلا به اختلال اضطراب جدایی را بالا ببرند می توان به روبرو شدن با محرکهای استرس زای مهم زندگی بخصوص محرکهای استرس زایی مانند مانند مرگ عزیزان و ابتلای خود و یا اعضای خانواده به بیماریهای مهم را ذکر کرد 

اشخاصی که مبتلا به اختلال اضطراب جدایی می گردند در خطر بالاتری برای ابتلا به سایر اختلالات روان شناختی می باشند. برای نمونه در کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی خطر ابتلا به اختلال اضطراب منتشر و اختلال فوبیای خاص بیشتر است و این در حالی است که در بین بزرگسالان و نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی علاوه بر خطر بالای ابتلا به دو اختلال فوق الذکر  احتمال ابتلا به اختلالاتی مانند اختلال پانیک ، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال وسواسی – اجباری نیز بالا می باشد .

نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روان شناسی بالینی) 

استفاده از مطالب این مقاله به شرط ذکر نام نویسنده و آدرس سایت بلامانع است .

آدرس دفتر روان درمانی و مشاوره دکتر حسین لطفی نیا : تبریز ، خیابان 17 شهریور جدید ، حدفاصل خیابانهای ارتش و طالقانی ، ساختمان سینا ، طبقه ی هفتم

تلفن : 04135559866