سوال : علم روانشناسی بالینی (Clinical psychology) و کاربردهای آن چیست ؟

 پاسخ

با تکامل جوامع کاربردهای علم روانشناسی هم گسترش می یابد . اگرچه علم روانشناسی علمی جدید می باشد اما در مدت کوتاهی که از عمر آن می گذرد کاربردهای آن در زمینه های مختلف بسیار زیاد شده است. تعاریف مختلفی از علم روانشناسی شده است به نظر می رسد این تعریف که بیان می نماید علم روانشناسی علمی است که به مطالعه ی رفتار و فعالیتهای شناختی انسان می پردازد تعریف مناسبی از این علم باشد. علم روانشناسی در طول تکامل خود به شاخه های فرعی مختلفی تقسیم شده است و از جمله ی این شاخه های فرعی می توان به شاخه هایی مانند روانشناسی رشد ، روانشناسی کودکان استئنایی ، روانشناسی شخصیت و روانشناسی بالینی اشاره نمود که هر کدام خدمات مختلفی به انسانها و جوامع ارایه می نمایند. همان طوری که اشاره شد روان شناسی بالینی شاخه ای از علم روانشناسی است.  آموزش این رشته در دانشگاهای مختلف دنیا جز یکی از رشته های دانشگاهی است و دربسیاری از دانشگاهها آموزش این رشته تا سطح دکترا ادامه می یابد. روانشناسان بالینی به انجام فعالیتهای مختلفی از جمله تدریس در دانشگاهها و یا انجام خدمات کلینیکی در مراکز روان پزشکی و یا دفاتر شخصی خود اشتغال دارند. برخی از فعالیتهای کلینیکی روان شناسان بالینی عبارتند از :

-ارزیابی و تشخیص اختلالات روان شناختی

اختلالات روان شناختی مجموعه ای از اختلالات می باشند که امکان دارد انسان ها در طول زندگی خود به آنها مبتلا شوند. برخی از اختلالات روانشناختی اختلالات نسبتنا شایعی می باشند از جمله این اختلالات روان شناختی می توان به اختلالات اضطرابی ، اختلالات افسردگی و اختلال وابستگی به مواد اشاره نمود. هر یک از اختلالات روان شناختی به انواع فرعی مختلفی طبقه بندی می شوند .از جمله اختلالات اضطرابی به انواع اختلالات فرعی مانند اختلال فوبیا ، اختلال پانیک و اختلال اضطراب منتشر تقسیم می شود. ارزیابی و تشخیص اختلالات روان شناختی یکی از وظایف مهم روان شناسان بالینی در مراکز روان پزشکی می باشد و انجام این مسئولیت کمک مهمی به ارایه ی روش مناسب درمانی و بررسی پیشرفت درمان انتخاب شده می نماید.ابزارهای مهم روان شناسان بالینی برای ارزیابی و تشخیص اختلالات روان شناختی شامل اجرای مصاحبه های روان شناختی، اجرای آزمون های روان شناختی و انجام مشاهده می باشد.

-اچرای روان درمانی

بر اساس نظر بسیاری از متخصصان علوم روانشناختی درمان دارویی اختلالات روان شناختی کافی نمی باشد و بهتر است روان درمانی برای ایجاد تغییرات شناختی – رفتاری و اجتماعی انجام گردد. روان درمانی ها شامل انواع مداخلات درمانی مختلفی است که هدف عمده ی آنها ایجاد تغییرات مختلف در زمینه های شناختی ، رفتاری و هیجانی است. امروزه بیشتر 300 نوع مکتب یا رویکرد روان درمانی ارایه شده است. این رویکردها تفاوتهای زیادی  با هم در زمینه های مختلف از جمله نحوه ی اجرا ، ، نوع تکنیکها ، روش های اجرا و نوع دیدگاه به موضوع مشکلات روان شناختی دارند . از بین انواع روان درمانیهایی که وجود دارند برخی از آنها کاربرد بیشتری در درمان اختلالات روان شناختی پیدا نموده اند از جمله ی این رویکردهای روان درمانی می توان به روان درمانهای شناختی- رفتاری و روان درمانیهای روان تحلیلی اشاره نمود. امروزه درمانیهای شناختی- رفتاری در مقایسه با درمانیهای روان تحلیلی کاربرد گسترده تری دارند و این نوع از روان درمانیها ساختاریافته تر و کوتاه مدت تر است. در اکثر رویکردهای روان درمانی تمام مراجعانی که مبتلا به اختلالات روانشناختی هستند و یا مشکلات روان شناختی دارند برای اجرای روان درمانی مورد انتخاب قرار نمی گیرند و این رویکردها برای بالا بردن احتمال موفقیت روان درمانی شرایطی را برای انتخاب مراجعان ارایه می نمایند ازجمله این شرایط می توان به ابتلای مراجعان به شدت خفیف تا متوسط اختلالات روان شناختی و توانایی آن رویکرد روان درمانی در در درمان اختلالی که مراجع به آن مبتلا است می باشد . از دیگر شرایط اجرای روان درمانیها آن است که روان شناسان بالینی که اقدام به اجرای روان درمانیها می نمایند  دوره های آموزشی مربوط به روان درمانیها را تحت سرپرستی و نظارت سوپرواریز آموزشی طی نموده باشند

-اجرای مداخلات آموزشی

یکی از مسئولیت های مهم روان شناسان بالینی در مراکز روان پزشکی و یا در دفترهای شخصی خود اجرای مداخلات آموزش کوتاه برای حل برخی از مشکلات روان نشناختی مراجعان خود می باشد . از جمله ی این مداخلات آموزشی می توان به اجرای آموزش هایی در زمینه هایی مانند مدیریت استرس ،کنترل خشم ، روش های فرزند پروری ، مقابله با حالت فرسودگی شغلی ، مقابله با حالت بیخوابی و آموزش مهارتهای اجتماعی اشاره نمود. معمولا این مداخلات در قالب اجرای برخی از بسته های آموزشی می باشد و معمولا این بسته های آموزشی توسط پژوهشگران و متخصصان روان شناسی بالینی نوشته می شود

نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا (متخصص روانشناسی بالینی )

استفاده از این مطالب این مقاله به شرط ذکر نام نویسنده و آدرس سایت بلامانع است

24 / 6/ 1402

آدرس دفتر روانشناسی و مشاوره دکتر حسین لطفی نیا : تبریز ، خیابان 17 شهریور ، حدفاصل خیابانهای ارتش و طالقانی ، ساختمان سینا ، طبقه ی هفتم

تلفن :04135559866

 

 

بازدیدها: 169