روان درمانی بین فردی (Interpersonal psychotherapy) درمانی نو برای اختلال افسردگی

 روان درمانی بین فردی یکی از درمانهای جدید برای مقابله با مشکلات روانشناختی است. کاربرد عمده ی این نوع درمان در درمان اختلالات افسردگی می باشد. روان درمانی بین فردی چند خصوصیت مهم دارد از جمله ی این خصوصیات می توان به ساختار یافته بودن آن ، محدودیت زمانی برای انجام درمان و  تجربی بودن آن اشاره نمود. روان درمانگر بین فردی در جریان درمان بر روی رویدادهای جاری مراجع ، مشکلات بین فردی و یافتن راه حل هایی برای کاهش علایم بیماری وی تاکید می نماید.

روان درمانی بین فردی علل ابتلا به اختلال افسردگی را شیبه علل ابتلا به بیماریهای جسمانی می داند و اعتقاد دارد این اختلال  در اثر عوامل مختلفی بوجود می آید. به عبارت دیگر در روان درمانی بین فردی بر روی مدل پزشکی( Medical model ) به عنوان عامل ابتلا به اختلال افسردگی تاکید می شود.  کوشش عمده ی درمانکر در  روان درمانی بین فردی آن است که بیمار از علایم اختلال افسردگی رهایی یابد. روان درمانی بین فردی علاوه بر درمان اختلال افسردگی اساسی که بیشترین تاثیر را بر روی این نوع از اختلال افسردگی دارد در درمان برخی دیگر  اختلالات افسردگی مانند اختلال افسردگی مقاوم ( Persistent depression) و اختلال افسردگی بعد از زایمان نیز کاربرد دارد . همچینن این نوع درمان برای درمان اختلال دو قطبی ، اختلال استرس بعد از سانحه (Post stress disorder ) ، اختلال شخصیتی مرزی و برخی اختلالات اضطرابی مانند اختلال فوبیای اجتماعی نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

  از بین تمام اختلالاتی که روان درمانی بین فردی بر روی آنها اثر دارد اختلال افسردگی اساسی به این نوع درمان پاسخ بهتری می دهد. اختلال افسردگی اساسی شایعترین نوع اختلال اختلال افسردگی است و در دنیا میلیونها نفز به آن مبتلا هستند. بر اساس برآوردی که از سوی سازمان بهداشت جهانی انجام گرفته است اختلال افسردگی چهارمین اختلال ناتوان کننده ای است که مردم جهان به آن مبتلا هستند . میزان شیوع اختلال افسردگی اساسی در بین زنان بیشتر از مردان است بنحوی که زنان دو برابر مردان به این اختلال مبتلا هستند. میزان سن میانگین ابتلا به اختلال افسردگی اساسی 20 الی 40 سال است. برای تشخیص اختلال افسردگی اساسی لازم است که شخص برای حداقل دو هفته  حالت خلق افسرده و یا عدم رضایت از انجام فعالیت های زندگی را به همراه علایمی مانند کاهش یا افزایش میزان اشتها به غدا ، بیخوابی و یا پرخوابی ، کندی روانی – حرکتی یا حالت بیقراری ، خستگی و یا از دست دادن اشتها به غذا ، احساس بی ارزش بودن یا احساس گناه زیاد ، کاهش میزان تمرکز یا عدم توانایی در تصمیم گیری و افکار مکرر در مورد مرگ و اقدام به خودکشی را تجربه کند.

روان درمانی بین فردی بر روی حل مشکلات بین فردی به عنوان عاملی مهم در درمان اختلال افسردگی تاکید می نماید. یکی از خصوصیان مهم این نوع درمان اعتقاد آن بر روی مدل پزشکی در ارتباط با سبب شناسی ابتلا به اختلالات روانشناختی از جمله اختلال افسردگی می باشد. به عبارت دیگر در مدل نظری روان درمانی بین فردی اعتقاد بر آن است که علت ابتلا به اختلالات روانشناختی از جمله اختلال افسردگی مانند سایر بیماریهای جسمانی به علت زیستی و یا تاثیرات محیطی می باشد.

روان درمانگر بین فردی به بیمار خود کمک می نماید تا بتواند از علایم افسردگی رهایی پیدا نماید. همچینن یکی از اهداف مهم روان درمانگر بین فردی تلاش برای یافتن روش هایی است که اجرای این روش ها به بیمار کمک می کند تا با مشکلات بین فردی که در زندگی جاریش وجود دارد و با ظاهر شدن علایم مربوط به اختلالات روانشناختی ارتباط دارد  به صورت بهتری مقابله نماید.

برخی از اصول روان درمانی بین فردی که در درمان اختلالات روانشناختی بخصوص اختلال افسردگی بر روی آنها تاکید می شوند عبارتند از:

-در روان درمانی بین فردی اختلال افسردگی به عنوان نوعی بیماری شایع پزشکی در نظر گرفته می شود که شامل علایم مختلف می باشد. روان درمانگر بین فردی فرض می نماید که سبب شناسی یا علل ابتلا به اختلال افسردگی موضوعی پیچیده است و علل مختلفی در این زمینه مانند علل زیستی و رخ دادن رویدادهای ناراحت کننده ی زندگی امکان دارد نقش داشته باشند .همچینن در روان درمانی بین فردی فرض می شود که اختلال افسردگی به عنوان یک بیماری پزشکی است و این بیماری با استفاده از روش های دارویی و روان درمانی قابل درمان می باشد.  در مدل روان درمانی بین فردی فرض می شود مطرح نمودن اختلال افسردگی به عنوان نوعی بیماری پزشکی سبب می گردد که شخص بیمار نقش خود را در ابتلا به این اختلال در حالت حداقل ببیند و در نتیجه از میزان احساس گناه و حالت خود انتقادی وی به میزان قابل توجهی کاسته شود.

– در طول جلسات درمان روان درمانگر بین فردی بر روی حل مشکلات ارتباطی بیمار  تاکید زیادی می نماید.

چند ویژگی مهم روان درمانی بین فردی عبارتند از :

– روان درمانی بین فردی درمانی با جلسات محدود و تمرکز یافته بر روی موضوعات خاص همراه است .  میزان متوسط تعداد جلسات درمانی این نوع روان درمانی بین 12 الی 16 جلسه می باشد .

-بر خلاف سایر روان درمانیها که معمولا جلسات درمان به صورت هفتگی برگزار می شود در روان درمانی بین فردی ترجیح داده می شود که جلسات هر دو هفته یک بار و یا جلسات به صورت ماهانه برگزار شود.

-در روان درمانی بین فردی درمانگر به بیماران خود در مورد درمان اختلال افسردگی امید زیادی می دهد .

-در طول درمان روان درمانگر بین فردی برای کاهش علایم اختلال و تغییر موقعیت زندگی بیمار تلاش زیادی می کند.

– در طول روان درمانی روان درمانگر بین فردی تلاش می کند تا بیمار در جریان درمان کاملا فعال باشد .

-روان درمانی بین فردی بر روی مسایل جاری تاکید دارد و بر روی نقش رویدادهایی که در گذشته اتفاق افتاده است متمرکز نمی باشد. در این نوع روان درمانی علایم جاری بیمار و مشکلات بین فردی وی به رخ دادن رویدادهای جاری نسبت داده می شود.

– در جریان درمان تمرکز روان درمانگر بین فردی بر روی حل مشکلات  ارتباطات جاری ، افزایش میزان حمایت های اجتماعی و مقابله با طرد شدن یا عدم پذیرش بیمار است.

– روان درمانگر بین فردی در جریان درمان بر روی یاقتن راه حل هایی برای مشکلات بین فردی بیمار تاکید می کند.

-تمرکز عمده ی روان درمانی بین فردی بر روی افزایش میزان ارتباطات جاری بیمار و افزایش میزان دریافت حمایت های اجتماعی وی از محیط زندگی است.

روان درمانی بین فردی در مقایسه با سایر انواع روان درمانی ها از تکنیک های مربوط به سایر روان درمانی ها به میزان بیشتری استفاده می کند.  تکنیک های درمان شناختی – رفتاری از جمله تکنیک هایی هستند که در روان درمانی بین فردی از آنها استفاده زیادی می گردد .

-در جریان درمان درمانگر روان درمانی بین فردی فعال است و بخشی از جلسه ی درمان را به آموزش بیمار در زمینه های مختلف روانشناختی بخصوص آموزش مهارتهای اجتماعی اختصاص می دهد  . از سوی دیگر درمانگر روان درمانی بین فردی تلاش دارد تا بیمار در جریان درمان کاملا فعال باشد

-درمانگر روان درمانی بین فردی برای آنکه موفق شود تا فرایند ایجاد حالت امیدواری را در بیماریش ایجاد کند لازم است که خود حالت خوش بینی را در سطح مناسبی  داشته باشد

منابع

                                Barlow.D.(2012). Clinical handbook of psychological disorder. New York:Guiford press                      

                                                                         Stuart.S.(2012). Interpersonal psychotherapy.New York: CRC press                                      

                                            Weissman .M. & etal .(2007). Interpersonal psychotherapy . Oxford university press

نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روانشناسی بالینی )

استفاده از مطالب این مقاله به شرط ذکر نام نویسنده و آدرس سایت بلامانع است

96/7/5

آدرس دفتر روانشناسی دکتر حسین لطفی نیا (متخصص روانشناسی بالینی) : تبریز، خیابان17 شهریور خدید، بالاترتقاطع از خیابان طالقانی،برج سینا، طبقه ی هفتم

تلفن:04135559866 و09144015140

بازدیدها: 5937