مقاله ی کوتاه :اختلال وسواسی- جبری و روشهای درمان آن
اختلال وسواسی- جبری یکی از اختلالات روانشناختی است که در صورت عدم درمان احتمال دارد تا آخر عمر علایم آن تداوم یابد. در آخرین طبقه بندی تشخیصی اختلالات روانپزشکی که توسط انجمن روانپرشکی آمریکا(DSM-V) ارایه شده است اختلال وسواسی-جبری در طبقه ای مستقل تحت عنوان اختلال وسواسی- جبری و اختلالات مرتبط با آن قرار گرفته است در حالیکه در طبقه بندیهای قبلی این انجمن اختلال وسواسی – جبری در طبقه ی اختلالات اضطرابی قرار گرفته بود.
اختلال وسواسی- جبری شامل وجود افکار وسواسی و انجام اعمال وسواسی می باشد. افکار وسواسی عبارت از وجود افکاری تکراری و مزاحم است که به صورت پی در پی به ذهن شخص می آیند وسبب ناراحتی وی می شوند.در اکثریت مواقع شخص به پوچ بودن این افکار اعتقاد دارد . اعمال وسواسی عبارت است از انجام اعمال تکراری که به صورت سلسله وار و با آداب خاصی انجام می گیرد. در 90 درصد موارد شخص مبتلا به اختلال وسواسی- جبری هم افکار وسواسی و هم اعمال وسواسی را تجربه می کند اما در 10 درصد موارد امکان دارد شخص مبتلا تنها افکار وسواسی و یا تنها اعمال وسواسی را تجربه نماید.
عوامل ژنتیک و محیطی در ابتلا به اختلال وسواسی- جبری نقش دارد. نقش عامل ژنتیک در ابتلا به اختلال وسواسی- جبری اثبات شده است. بنظر می رسد مهمترین عامل محیطی که در ابتلا به این اختلال نقش دارد عامل استرس می باشد . در این زمینه اثبات شده است درصد بالایی از مبتلایان به اختلال وسواسی- جبری قبل از ابتلا به این اختلال محرکهای استرس زای مهمی را دریافت نموده اند .
میزان شیوع اختلال سواسی- جبری حدود 2/5 درصد برآورد شده است. میزان شیوع این اختلال در زنان اندکی بیشتر از مردان است. این اختلال امکان دارد در هرسنی ظاهر شود و حتی در کودکانی که سن آنان سه سال می باشد علایم اختلال وسواسی- جبری مشاهده شده است.سن ابتلا به اختلال وسواسی درپسران کمتر از دختران است بنحوی که سن ابتلا در پسران 15 الی 16 سال و در دختران 20 الی22 سال می باشد .
دارو درمانی و درمان شناختی – رفتاری دو نوع درمان کارآمد اختلال وسواسی- جبری می باشد. داورهای ضد افسردگی که بر روی میزان ناقل عصبی سروتونین تاثیر می گذارند و میزان این ناقل عصبی را افزایش می دهند در کاهش علایم اختلال وسواسی – جبری موثر می باشند. چینن داروهایی در طبقه ای از داروهای ضدافسردگی قرار دارند که اصطلاحا طبقه یSSRI( داروهای بازدارنده ی بازجذب اختصاصی سروتونین) نامیده می شوند. میزان کارآمدی این داروها 65 الی 70 ذرصد برآورد شده است. این داروها اگر چه درصد تاثیر قابل قبولی ذارند اما بر روی حدود 30 درصد مبتلایان به اختلال وسواسی – جبری تقربیا بدون تاثیر هستند. بنظر می رسد درمان شناختی -رفتاری تنها روش روان درمانی موثر بر روی درمان اختلال وسواسی- جبری می باشد. تکنیکهای رفتاری درمان شناختی – رفتاری بیشتر بر روی علایم وسواسی عملی موثر است و تکنیک های شناختی بیشتر بر روی علایم وسواسی فکری موثر است. ازجمله تکنیک های رفتاری تکنیک مواجهه (Exposure) و تکنیک بازداری از پاسخ (Response prevention) و از جمله تکنیک های شناختی تکنیک توقف فکری و تکنیک کاهش احتمال بر آورد خطر می باشد.
نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا( متخصص روانشناسی بالینی )
واژه های کلیدی : وسواس فکری ، وسواس عملی ، درمان شناختی – رفتاری ، مواجهه ، بازداری از پاسخ ، توقف فکری
4/7 / 95
آدرس دفتر روانشناسی دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روانشناسی بالینی ):تبریز ،خیابان ،17شهریور جدید ، بالاتر از تقاطع خیابان طالقانی ، برج سینا ، طبقه ی هفتم
تلفن :04135559866
بازدیدها: 811
نظرات