شش توصیه به والدین برای افزایش میزان عزت نفس کودکان

اگرچه افزایش میزان عزت نفس در دوران کودکی به عوامل مختلفی بستگی دارد اما به نظر می رسد نقش والدین در این زمینه بسیار مهم می باشد. والدین می توانند با توجه نمودن به توصیه های زیر نقش مهمی را در بالا بردن میزان عزت نفس کودک شان داشته باشند.

1-به کودک تان نشان دهید که برای او ارزش و احترام قائل هستید

توانایی شما برای نشان دادن عملی این موضوع که برای کودک تان ارزش و احترام زیادی قائل هستید می تواند نقش مهمی در بالا بردن میزان عزت نفس وی داشته باشد.برای رسیدن به هدف فوق روش های مختلفی وجود دارد.برخی از این روش ها عبارتند از :

-زمانهای خاصی را برای گفتگو با کودک تان در زمینه های مختلف مانند گفتگو در مورد علائق و خواسته های وی اختصاص دهید

-به نظریات و نگرش های کودک تان در مورد موضوعات مختلف توجه کنید.

-در تصمیم گیریهای خانوادگی به نظریات کودک تان اهمیت دهید

-واکنش های کلامی و غیر کلامی مناسب در برابر سخنان و فعالیتهای کودک تان را نشان دهید

-به سخنان کودک تان کاملا گوش فرا دهید.

2-میزان احساس کفایت و شایستگی کودک تان را تقویت کنید

احساس کفایت و شایستگی از مهمترین عناصر سازنده احساس غزت نفس می باشد. والدین می توانند احساس کفایت و شایستگی کودکانشان را از اوایل دوران کودکی حتی از زمانی که کودک توانایی راه رفتن را می یاید تقویت کنند. نتایج پژوهشها نشان می دهد نحوه واکنشهای والدین در برابر رفتارهای اکتشافی کودکان ارتباط مستقیمی با رشد عزت نفس آنها دارد و والدینی که تلاش می نمایند تا محیط زندگی کودک خود را به صورتی سازمان دهند که وی بتواند از تمام توانانیهای خود برای جستجوی محیط پیرامونش استفاده کند کودکانی با میزان عزت نفس بالاتر را پرورش می دهند.

برای بالا بردن میزان احساس کفایت و شایستگی کودک تان به توصیه های زیر عمل کنید:

-تا حد امکان کوشش کنید کودک خودتان را با سایر کودکان مقایسه نکنید. به این نکته توجه کنید که میزان استعدادها و توانانیهای کودکان با یکدیگر متفاوت است و هر گونه مقایسه ی نامناسبی می تواند عواقب نامطلوبی را در این زمینه در پی داشته باشد.

-برای ایجاد تغییرات رفتاری تا حد امکان از روش های مثبت (مانند ارایه ی تقویت ها یا پاداشها )استفاده کنید و از روشهای تنبیه ای استفاده نکنید.

-کودک خود را بیشتر از حد لازم حمایت نکنید و اجازه بدهید در برخی از موارد حالتهایی از شکست را تجربه کند

-در مواردی که کودک قادر به انجام یک مهارت نمی باشد یادگیری آن مهارت را به بخش های مختلف تقسیم بندی کنید و یادگیری هر مهارت توسط کودک را مورد تقویت قرار دهید

-سعی کنید کودک تان را بخاطر انجام فعالیتی مثبت و یا موفق شدن در تغییر دادن رفتاری نامناسبی در حضور همسالان و سایر اشخاص بزرگسال مورد تشویق قرار دهید

 3-روش قاطعیت یا روش ابراز جرات مندی را به کودک تان آموزش دهید

روش قاطعیت یا روش ابرار جرات مندی نوعی مهارت اجتماعی است که به ما کمک می کند هیجانات مثبت و منفی خود را به شیوه ی درستی ابراز کنیم. با کمک این روش می توانیم اعتراض های خود را بدون استفاده از روش های نامناسب مانند ابراز حالت خشونت بیان نمائیم.با آشنا نمودن کودک تان با روش قاطعیت او را قادر می سازیدکه هیجانات مثبت و منفی خود را ابراز کند ، مانع از ظاهر شدن هیجانات منفی مانند هیجان خشم و غمگینی گردد و ارتباطات متقابل خود را با همسالانش بهبود بخشد.

با استفاده ازمراحل زیر می توانید مهارت قاطعیت یا ابراز جرات مندی را در کودک تان به وجود آورید

-مرحله ی توضیح دادن فواید قاطعیت یا ابراز جرات مندی : در این مرحله فواید قاطع بودن یا ابراز جرات مندی را به زبان ساده به کودک تان توضیح دهید. همچینن موانعی که در راه قاطع بودن وی وجود دارد را شناسایی و اقدام به بر طرف نمودن آن نمائید

-مرحله ی آموزش قاطعیت و یا ابراز جرات مندی به کمک اجرای روش هایی مانند روش نقش بازی نمودن (Role playing):در این مرحله سعی کنید موقعیتی فرضی که کودک تان در آن نمی تواند اعتراض خود را به صورت مناسبی بیان نماید را ایجاد نموده و  در آن موقعیت فرضی نحوه بیان مناسب اعتراض را به کودک تان آموزش دهید.

 4-به کودک تان کمک کنید تا فرصت هایی برای کسب موفقیت های مختلف بدست آورد

کمک شما به کودک تان برای کسب موفقیت های مختلف موجب می شود که میزان تلاش های وی برای رسیدن به موفقیت های بعدی افزایش یابد و میزان احساس های مثبتی مانند احساس خشنودی از خود و دیگران در وی افزایش یابد. همچینن بدست آوردن موفقیت در کودک تان همراه با رشد ویژگیهای مثبت مانند احساس خوش بینی و امیدواری در وی خواهد بود .

5-با توجه به سطح رشد شناختی ، اجتماعی و هیجانی کودک تان انتظارات مناسبی از او داشته باشید

اگر با توجه به سطح رشد شناختی ، اجتماعی و هیجانی کودک تان از وی انتظارات مناسبی داشته باشید احتمال ظاهر شدن حالتهای ناخوشایند ( مانند احساس شکست و احساس غمگینی ) در وی را کاهش خواهید داد. از سوی دیگر بالا رفتن میزان سطح انتظارتان سبب می شود که درکودک تان اعتقادات منفی مانند ناتوان بودن ، نداشتن استعداد ، و مقصر بودن به وجود آید. رشد چینن اعتقادات منفی علاوه بر کاهش قابل توجهی که در میزان عزت نفس کودک تان به بار می آورد احتمال دارد سبب گردد که عوارض مهم دیگری مانند کاهش حالت خلقی و عدم لذت بردن از انجام فعالیت های زندگی در او ایجاد شود به اعتقاد برخی از روانشناسان والدینی که از کودکان خود انتظارات مناسبی دارند فضای زندگی مناسبی را به وجود می آورند که در آن کودکان احساس امنیت و آرامش بیشتری می نمایند. همچینن به نظر آنان تنها آن دسته از والدین انتظارات مناسبی از کودکان خود دارند که سه ویژگی پاسخگو بودن به کودک خود ، محکم و استوار بودن و توانایی ابراز مهر و محبت را دارند.

 6-به کودک تان کمک کنید تا احساس توانا بودن را داشته باشد

نتایج پژوهش های بسیاری نشان می دهد داشتن احساس توانایی یکی از عوامل مهم افزایش میزان غزت نفس کودکان می باشد. شما می توانید با عمل نمودن به توصیه های زیر میزان احساس توانایی کودک تان را افزایش دهید:

-وقت کافی برای ارتباط با کودک تان اختصاص دهید

-نظریات و پیشنهادات کودک تان را جدی بگیرید

-کوشش کنید رفتارهای مناسب کودک تان را بلافاصله بعد از انجام آن رفتارها مورد تقویت قرار دهید

-استعدادهای بالقوه کودک تان را مورد شناسایی قرار دهید و در راه تقویت آنها قدم بردارید

-کودک تان را با سایر کودکان مقایسه نکنید

-انتظارات مناسبی از کودک تان داشته باشید.

نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا(متخصص روانشناسی بالینی)

استفاده از مطالب این مقاله به شرط ذکر نام نویسنده و آدرس سایت بلامانع می باشد.

1400/2/4

8-  الگوی خوبی برای کودک تان در زمینه ی بالا بودن میزان عزت نفس باشید

یکی از راههایی که کودکان با استفاده از آن می توانند میزان عزت نفس خود را بالا ببرند الگو برداری از رفتارهای والدین می باشد. نتایج بسیاری از پژوهشها نشان می دهد والدینی که در برقراری ارتباطات موفق هستند و در انجام فعالیتها از اعتماد به نفس کافی برخوردار می باشند کودکانی دارند که میزان عزت نفس آنها بالاتر از سایر کودکان می باشد.

آلبرت بندورا روانشناسی می باشد که بر نقش الگو برداری در آموزش و تغییر رفتارها تاکید می نماید .به نظر وی بسیاری از یاد گیریهای کودکان از طریق الگو برداری و یا از طریق روش یادگیری مشاهدهای صورت می گیرد . بندورا اعتقاد دارد زمانی که شخصی که کودک او را مورد الگو قرار داده رفتاری را انجام می دهد کودک از طریق مشاهده رفتار الگو را فرا می گیرد و در زمان مناسب می تواند آن را انجام دهد.

کودک شمازمانی  بیشتر احتمال دارد شما را به عنوان الگوی خود قرار دهد که احساسات و قضاوت های شما در مورد خودتان مثبت باشد، نسبت به خود و دیگران احترام قائل باشید، ارزش های اخلاقی را رعایت کنید و مشکلات خودتان را به صورت سازنده ای عمل کنید

9-کوشش کنید  در قضاوت های خود پیرامون فعالیتهای کودک تان به جای نتایج بدست آمده بر روی میزان کوشش های وی تاکید کنید.

برخی از والدین زمانی که می خواهند در موردفعالیتهای  کودک خود نظری بدهند فقط بر روی نتایجی که وی از انجام فعالیتهای خود بدست آورده است تاکید می کنند و تنها زمانی کودک خود را مورد تشویق قرار می دهند که وی به موفقعیت قابل توجه دست یافته باشد.اگرچه ارائه دادن چینن واکنشی از سوی والدین در برخی از موارد می تواند سبب افزایش میزان انجام فعالیتهای کودک برای رسیدن به نتایج مطلوب و در نهایت کسب تقویت و پاداش باشد اما در بسیاری از موارد نشان دادن چینن واکنشی از سوی والدین می تواند زمینه را برای ایجاد نا امیدی در کودک برای رسیدن به اهدافش را در پی داشته باشد

در مواقعی که والدین به کوشش های کودک شان در راه رسیدن به اهدافش اهمیت چندانی ندهند بتدریج احتمال دارد در کودک آنان یک سلسله از اعتقادات منفی در مورد میزان توانانیها و استعدادهای مختلفی که دارند رشد نماید.  احتمال دارد چینن اعتقاداتی به صورت خاموش برای سالیان سال در کودک وجود داشته باشد و ناراحتی چندانی در او ایجاد نکند اما زمانی که وی بارویدادها و یا موقعیتهای ناراحت کننده زیادی روبرو می شود  وجود چینن اعتقاداتی سبب ناراحتی قابل توجه در کودک می شود

بازدیدها: 395