اختلال کندن مو (Hair pulling)
یکی از اختلالاتی که بخصوص در دوره ی نوجوانی شایع است اختلال کندن مو (Hair pulling) است این اختلال با اصطلاح Trichotillomania مشخص می شود . اختلال کندن مو در طبقه بندی قبلی اختلالات روانشناختی یا DSM -IV در طبقه ی اختلالات تکانه ای (Implusive disorder) قرار گرفته بود . ویژگی مهم اختلالات تکانه ای این است که اشخاص مبتلا به یکی از این نوع اختلالات میل شدیدی به انجام برخی از کارها ( مانند کشیدن مو یا انجام اعمال پرخاشگری ) دارند . همچینن یکی دیگر از نشانه ای اشخاصی که مبتلا به اختلال تکانه ای هستند آن است که بعد از انجام اعمال تکانه ای احساس پریشانی و ناراحتی شدیدی را گزارش می دهند.
اشخاص مبتلا به اختلال کندن مو میل شدیدی به کشیدن موهای مختلف بدن خود بخصوص موهای سر خود دارند . در این اشخاص میزان کندن موها به حدی زیاد است که انجام این عمل موجب از بین رفتن موها و یا کم پشت شدن موهای بدن می گردد . همچینن مبتلایان به اختلال کندن مو تلاش های فراوانی برای کاهش یا متوقف نمودن این عمل انجام می دهند. از دیگر خصوصیات اختلال کندن مو آن است که شدت کندن موها به حدی زیاد است که سبب آسیب به عملکردهای اجتماعی و شغلی می گردد .
علامت اصلی اختلال کندن ناتوایی برای مقاومت در برابر میل شدید برای کندن مو های مختلف بدن است بنحوی که انجام این عمل سبب کم پشت شدن موهای آن نواحی می گردد. شایعترین نواحی که هدف کندن موها از سوی اشخاص مبتلا قرار می گیرند شامل ناحیه ی سر ، ابروها و پلک ها می باشند.
اختلال کندن مو معمولا اختلالی مزمن است و امکان دارد برای ماهها و یا سالها علایم این اختلال ادامه یابد. همچینن در برخی موارد شدت این اختلال به حدی است که شخص مبتلا برای چند ساعت در طول روز اقدام به کندن موهای نواحی مختلف بدن خود می نماید. یکی از مواردی که می تواند شدت اختلال کندن مو را افزایش می دهد وجود سطح بالایی از حالت اضطراب است . همچینن احساس حالت خستگی و حالت تنش زیاد نیز ازعوامل دیگری هستند که در تشدید علایم اختلال کندن موثر می باشند.
اگرچه اشخاص مبتلا به اختلال کندن مو تا حد زیادی نسبت به عمل کندن مو های خود آگاهی دارد اما در برخی از مواقع امکان دارد این عمل خود بخود و بدون داشتن آگاهی انجام گیرد. یکی از نشانه های اختلال کندن مو آن است که شخص میتلا به این اختلال تلاش می نماید عمل کندن مو را در حضور اشخاص دیگر به غیر از اعضای خانواده انجام ندهد و تمایل به پنهان نمودن این عمل در شخص وجود دارد. در مبتلایان به اختلال کندن مو عمل کندن مو معمولا به یک یا دو مکان در بدن محدود می شود اما در برخی از مواقع امکان دارد عمل کندن مو مکان های مختلف بدن را شامل شود.
میزان شیوع اختلال کندن مو در نوجوانان و بزرگسالان حدود 1 الی 2 درصد است . این اختلال در بین زنان 10 برابر مردان است و این در حالی است که از نظر میزان شیوع در بین کودکان تفاوتی وجود ندارد. زمانی که اختلال کندن مو در دوره ی اوایل کودکی ظاهر شود احتمال بهبودی آن زیاد است اما زمانی که علایم این اختلال در آغاز دوره ی بلوغ ظاهر می شود امکان مزمن شدن آن وجود دارد.
اختلال کندن مو با ابتلا به احتلال وسواسی- اجباری همپوشی زیادی دارد . همچینن در بین اعضای خانواده ی مبتلایان به اختلال کندن مو میزان درجه ی شیوع اختلال کندن مو و اختلال وسواسی- اجباری بالا است.
از نظر رفتارگرایان کندن موها می تواند به عنوان نوعی تقویت کننده ی منفی عمل کند و انجام این عمل می تواند سبب کاهش کوتاه مدت علایم استرس ، اضطراب و یا علایم افسردگی گردد.
امروزه استفاده از تکنیک های مختلف رفتار درمانی به عنوان بهترین شیوه ی درمان اختلال کندن مو مطرح است . یکی از تکنیک مهم رفتاری که برای درمان این اختلال استفاده می شود تکنیک معکوس سازی رفتار است (Habit Revesal) است. در این تکنیک به شخصی که مبتلا به اختلال کندن مو می باشد یاد داده می شود که به میل شدید کندن مو های خود آگاهی بیشتری پیدا نماید و این میل را به فعالیتهای مفید دیگری ( مانند پیاده روی و یا تماس تلفنی با ی دوست قدیمی ) تبدیل نماید.
نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روانشناسی بالینی)
استفاده از این مقاله به شرط ذکر نام نویسنده و آدرس سایت بلامانع است
95/11/1
منابع
Jeste & etal (2013).Diagnostic and ststistical manual of mental disorder Washington: American psychiatric association.
Sadock.A & etal (2015).Synopsis of psychiatry. Newyork: Wolters Kluwer press
Davison.G.&.etal.(2013 ).Abnormal psychology. Newyork: John Wiley press
آدرس دفتر روانشناسی دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روانشناسی بالینی ):تبریز ،خیابان ،17شهریور جدید ، بالاتر از تقاطع خیابان طالقانی ، برج سینا ، طبقه ی هفتم
تلفن :04135559866و 09144015140
بازدیدها: 560
نظرات