آشنایی کلی با روان درمانی پذیرش و تعهد ( ACT) (Acceptance and commitment therapy )
روان درمانی پذیرش و تعهد(ACT) نوعی روش درمانی است که برای رسیدن به اهداف درمانی خود از تکنیک های مختلف بخصوص تکنیک های شناختی و رفتاری استفاده می نماید. این نوع درمان اصطلاحا ACT نامیده می شود. درمان پذیرش و تعهد به موج سوم رفتار درمانی تعلق دارد. رفتار درمانی حدود 100 پیش با کارهای ایوان پاولف و جان واتسون معرفی گردید. هدف عمده ی رفتار گرایان آن بود که علم روانشناسی را کاملا به یک علم تجربی تبدیل نمایند .رفتارگرایان اولیه اعتقاد داشتند که در پژوهشهای روانشناختی باید از روش های کاملا پژوهشی استفاده نمود. اساس رفتار درمانی بر پایه ی اصول یاد گیری بخصوص یادگیری شرطی کلاسیک و یادگیری شرطی وسیله ای استوار شده است. زفتار درمانی در فاصله ی بین سالهای 1950 تا 1960 در اوج موفقیت خود بود . اما بعد از سال 1970به علت پزوهش های زیاد ی که در نقش زمینه ی قوای شناختی انسان در رفتارها و وضعیت روانشناختی انسان صورت گرفت روش درمانی به نام شناخت درمانی رشد یافت . در این دهه روانپزشکی آمریکایی به نام آرئون بک درمانی به نام درمان شناختی -رفتاری (Cognitive- behavioral therapy ) را بینان گذاشت . در این نوع درمان از تکنیک های شناختی و تکنیک های رفتاری برای کاهش علایم اختلال افسردگی استفاده گردید روان درمانگران درمان شناختی – رفتاری که توسط بک و همکارانش ابداع شد جز درمانها ی موج دوم رفتاری قرار می دهند .
در دو دهه اخیر به علل مختلف از جمله ناتوایی رفتار درمانی و درمان شناختی -رفتاری در درمان برخی از اختلالات روانشناختی درمانهای جدید از رفتار درمانی و درمان شناختی – رفتاری انشعاب یافته اند. از جمله ی این درمانها می توان به درمان پذیرش و تعهد یا درمان ACT اشاره نمود. هدف از اجرای درمان ACT کمک به بیمار برای ایجاد یک زندگی غنی و معنادار است در حالی که وی وجود درد های غیر قابل اجتناب را در زندگی را می پذیرد.
در درمان ACT برای رسیدن به اهداف درمان از یک سلسله تکنیک های رفتاری و شناختی استفاده می شود . به نظر ابداع کنندگان درمان ACT برای رسیدن به حالت پذیرش (Acceptance ) که بخش اول این نوع درمان است بهتر است که از تکنیک های شناختی و برای رسیدن به حالت تعهد (Commitment ) که بخش دوم درمان ACT است از تکنیک های رفتاری استفاده شود .
درمانACT در درمان اختلالات افسردگی و اضطرابی و همچینن برخی از اختلالات شخصیتی بخصوص اختلال شخصیت مرزی موثر است. . درمان ACT را می توان به عنوان درمانی اصلی و یا درمانی ممکل برای پیشگیری از عود اختلالات روانشناختی بکار برد . هنگامی از درمان ACT به عنوان درمانی ممکل برای پیشگیری از عود بیماری استفاده می شود که از درمان دیگری ( مانند درمان شناختی – رفتاری ) برای درمان استفاده شده و اختلال به صورت کامل یا نسبی بهبود یافته است .استفاده از درمان ACT به عنوان درمانی ممکل برای پیشگیری از عود بیماری سبب می شود که احتمال بازگشت یا عود آن اختلال در آینده کاهش قابل توجهی یابد.
فعالیتهایی که درمانگر ACT در طول درمان انجام می دهد شامل موارد زیر می باشد:
1-کمک به بیمار برای ارتباط با لحظه ی حاضر : یکی از فعالیتهای مهم درمانگر ACT در طول درمان کمک به بیمار است تا وی بتواند هر چه بیشتر با لحظه ی حاضر ارتباط بر قرار نماید . به نظر درمانگران ACT ماندن در لحظه ی حاضر به دلایل مختلف از آن جمله که ما پیوسته گرفتار افکار خود می باشیم خیلی سخت می باشد. همچینن در درمان ACT اعتقاد بر آن است که توانایی بودن در لحظه ی حاضر می تواند سبب ایجاد انعطاف پذیری ذهنی مان گردیده و میزان آگاهی مان را از محیط اطراف افزایش دهد. درمانگر ACT برای کمک به بیمار برای برقراری بیشتر ارتباط با لحظه ی حاضر از تکنیک های توجه آگاهی (Mindfulness) استفاده می نماید. در تکنیک های توجه آگاهی شخص بر روی انجام برخی از فعالیتها ( مانند فعالیتهایی که به هنگام راه رفتن یا غذا خوردن در چسم و ذهن ایجاد می شود ) متمرکز می شود. به نظر درمانگران ACT زمانی که ما از تکنیک های توجه آگاهی استفاده می کنیم قادر می باشیم که به تجربه ی لحظه ی حاضر توجه بیشتری داشته باشیم و برخی از رفتارهای نامناسب خود را به صورت بهتری تغییر دهیم.
2-مقابله با افکار ، تصورات و خاطرات ناخوشایند: درمانگر ACT مانند درمانگر شناختی- رفتاری مراجع خود را تشویق می نماید تا با افکار ، تصورات و خاطرات ناراحت کننده اش مقابله نماید. از نظر درمانگر ACT مراجع باید به جای گرفتار شدن در تله ی افکار ناراحت کننده آنها را به مبارزه بطلبد و راههایی را برای مقابله با آنها بیابد. اگرچه در درمان ACT اعتقاد بر آن است که باید مراجع با افکار ، تصورات و خاطرات ناراحت کننده مقابله نماید اما َدرمانگران ACTبر خلاف درمانگران شناختی – رفتاری به مقابله طلبیدن افکار ، تصورات و خاطرات را تنها یکی از ابرازها برای رسیدن به اهداف درمان می دانند و در طول درمان از ابرازهای دیگری مانند تلاش برای توجه بیشتر مراجع به لحظه ی حاضر و یافتن راههایی برای افزایش میزان انعطاف پذیری وی نیز استفاده می کنند.
3–تشویق مراجع به پذیرش تجربیات : درمانگر ACT تلاش می نماید تا مراجع ذهن خود را برای پذیرش احساسات و هیجانات خود باز نماید و احساسات و هیجانات خود را آن طور که هست مورد پذیرش قرار دهد.
4-توجه به ارزش های مراجع : درمانگر ACT در جریان درمان تلاش می کند تا ارزش هایی که برای مراجعش مهم هستند را مورد شناسایی قرار دهد و اگر لازم باشد در مورد این ارزش ها در طول درمان با مراجع خود صبحت نماید . به نظر درمانگر ACT ارزش ها عامل اساسی معنا دار نمودن زندگی می باشند و جهت زندگی را تعیین می نمایند و لذا باید مورد توه قرار گیرند.
5-تشویق مراجع برای تعهد بیشتر برای انجام برخی از فعالیتها : از نظر درمانگر ACT زندگی کامل و معنا دار زمانی امکان پذیر خواهد بود که شخص ارزش های مناسب بعلاوه ی فعالیتهای منطبق با آن ارزش ها را داشته باشد. به عبارت دیگر درمانگر ACT اعتقاد دارد دارا بودن ارزش ها برای یک زندگی پربار و معنا دار کافی نیست و لازم است که مراجع برای انجام فعالیت هایی که زندگیش را پرمعنا و غنی سازد تعهد بیشتری داشته باشد.
6-هدایت نمودن ذهن مراجع در جهت انعطاف پذیری ذهنی بیشتر : از نظر درمان ACT حالت انعطاف پذیری ذهنی عبارت است از توانایی برای بودن در لحظه ی حاضر همراه با باز بودن ذهن به تجربیات مختلف می باشد. یکی از اهداف اساسی درمان ACT کمک به مراجع برای رسیدن به انعطاف پذیری ذهنی است.
منابع
Freeman.A &etal .(2005). Encyclopedia of cognitive behavioral therapy . New York : Springer press
Ingram.R.(2010). International encyclopedia of depression. . New York : Springer press
Mackay.M.(2012). Acceptance and commitment therapy for interpersonal problems. Oakland: New harbinger
نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روانشناسی بالینی)
استفاده از مطالب این مقاله به شرط ذکر نام نویسنده و آدرس سایت بلا مانع است.
96/7/18
آدرس دفتر روانشناسی دکتر حسین لطفی نیا (متخصص روانشناسی بالینی) : تبریز، خیابان17 شهریور خدید، بالاترتقاطع از خیابان طالقانی،برج سینا، طبقه ی هفتم
تلفن:04135559866 و09144015140
بازدیدها: 16361
نظرات