ویژگیهای اختلالات شخصیتی طبقه ی C

اختلالات شخصیتی گروهی از اختلالات روانپزشکی می باشند که ابتلا به آنان با نتایج ناخوشایند فردی و اجتماعی همراه می باشد. ابتلا به اختلالات شخضیتی می تواند با کاهش کارکردهای اجتماعی وشغلی و ارتباطی همراه باشد . در اغلب مواقع درمان اختلالات شخصیتی مشکل بوده  نیازمند صرف وقت و انرژی زیاد می باشد.ابتلابه اختلالات شخصیتی با ایجاد خسارات انسانی و  اقتصادی زیادی همراه است و ابتلا به این گروه از اختلالات روانشناختی با افت قابل توجه در میزان کارآمدی اشخاص مبتلا همراه می باشد.

انواع مختلفی از اختلالات شخصیتی مورد شناسایی قرار گرفته اند. بر اساس یکی از طبقه بندیهای مربوط به تشخیص اختلالات روانشناختی که به نام DSM معروف است انواع مختلف اختلالات شخصیتی را می توان در سه گروه اصلی به نامهای گروه A ، گروه B و گروه C قرار داد. بر اساس طبقه بندی فوق در گروه A ، اختلالات شخصیتی اسکیزوئید ، اسکیزو تائپل و پارانوئید قرار دارند و ویژگی مشترک این گروه از اختلالات شخصیتی وجود رفتارهای عجیب است . همچینن بر اساس این طبقه بندی در گروه B  ، اختلالات شخصیتی ضد اجتماعی ، مرزی ، نمایشی و خودشیفته قرار دارند و ویژگی مشترک این گروه از اختلالات شخصیتی نشان دادن حالتهای هیجانی در سطح بالا می باشد و بالاخره در گروه C اختلالات شخصیتی اجتنابی ، وسواسی – اجباری و وابسته قرار دارند و ویژگی مشترک این گروه از اختلالات شخصیتی نشان دادن حالتهای اضطراب و نگرانی زیاد می باشد.

در دو مقاله ی قبلی در مورد وِزگیهای اختلالات شخصیتی گروه A و گروه B توضیحاتی ارایه دادم و  در این مقاله در مورد ویژگیهای گروه C اختلالات شخصیتی مطالبی را ارایه خواهم نمود.

همانطوری که در بخش های فوق اشاره شد اختلالات شخصیتی گروه C شامل اختلالات شخصیتی اجتنابی ، وسواسی- اجباری و وابسته می باشد.

اختلال شخصیتی اجتنابی (Avoidance personality disorder )

ویژگی مهم اختلال شخصیتی اجتنابی تمایل به کناره گیری اجتماعی بخاطر ترس از مورد انتقاد قرار گرفتن و یا ترس از طرد شدن می باشد. علایم اختلال شخصیتی اجتنابی به علایم اختلال شخصیتی اسکیزوئید از این جهت شباهت دارد که مبتلایان به این دو نوع اختلال بیشتر تمایل به انجام فعالیتهای انفرادی دارند ومیزان  ارتباطات بین فردی آنان محدود می باشد . درمقابل شباهتهایی که بیناختلال شخصیتی اجتنابی و اسکیزوئید وجود دارد تفاوتهایی نیز بین آنان وجود دارد. از جمله یکی از تفاوتهای مهم اختلال شخصیتی اجتنابی و اختلال شخصیتی اسکیزوئید آن است که مبتلایان به اختلال شخصیتی اجتنابی بیشتر از این جهت تنهایی و دوری از ارتباطات اجتماعی را ترجیح می دهند که از طرد شدن احتمالی ترس دارند اما مبتلایان به اختلال شخصیتی دوری گزین از این جهت تنهایی و دوری از ارتباطات اجتماعی را ترجیح می دهند که علاقه ی چندانی به برقراری ارتباطات اجتماعی با دیگران ندارند.

برخی از علایمی که امکان دارد در مبتلایان به اختلال شخصیتی اجتنابی مشاهده گردد عبارتند از :

-احساس بی کفایتی

-حالت کمرویی زیاد

-وجود اضطراب و نگرانی زیاد در مورد آنکه امکان دارد رفتارها ی وی از سوی دیگران مورد ارزیابی منفی قرار بگیرد

-تلاش برای انتخاب شغلی که نیاز به برقراری حداقل ارتباط با دیگران دارد

-بالا بودن میزان سطح اضطراب و نگرانی

-فقدان تماس چشمی

-تلاش برای ارایه ی پاسخهای بسیار کوتاه به سوالات مطرح شده از سوی دیگران

-محدود نمودن فعالیتهای خود بخاطر خطر طرد شدن

میزان شیوع

نتایج برآوردهای قبلی میزان شیوع اختلال شخصیتی اجتنابی را بین نیم تا یک درصد نشان می داد . اما نتایج برآوردهای جدید در مورد میزان شیوع اختلال شخصیتی اجتنابی نشان می دهد که میزان شیوع این اختلال بین دو تا پنج درصد می باشد.

در ابتلا به اختلال شخصیتی اجتنابی عوامل زنتیک و محیطی نقش دارند. نقش عوامل ژنتیک در ابتلا به اختلال شخصیتی اجتنابی بیشتر به کمک تاثیر عوامل سرشتی (Temperament ) صورت می گیرد . عوامل سرشتی عواملی هستند که به هنگام تولد در کودک وجود دارند و در تعیین ویزگیهای شخصیتی و رفتاری وی تاثیر زیادی دارند. از جمله عوامل سرشتی که امکان دارد در ابتلا به اختلال شخصیتی اجتنابی نقش داشته باشد می توان به میزان آستانه ی پائین برانگیختگی در مقابل محرکهای اضطراب زا و وجود حالت بازداری زیاد اشاره نمود. به نظر می رسد در ابتلا به اختلال شخصیتی اجتنابی نقش عوامل محیطی بیشتر از نقش عوامل ژنتیک می باشد. یکی از عوامل محیطی که می تواند در افزایش خطر ابتلا به اختلال شخصیتی اجتنابی نقش داشته باشد سخت گیریهای زیاد والدین و تلاش آنان برای تحت کنترل قرار دادن رفتارهای کودکانشان می باشد. همچینن احساس مورد طرد قرار گرفتن کودک از سوی والدین و همسالان نیز می تواند  خطر ابتلا به اختلال شخصیتی اجتنابی در دوره ی بزرگسالی را بالاتر ببرد.

احتلال شخصیتی وابسته(ِDependent personality disorder )

یکی دیگر از انواع اختلالات شخصیتی گروه C اختلال شخصیتی وابسته می باشد . یکی از علایم اصلی ابتلا به اختلال شخصیتی وابسته عدم توانایی برای گرفتن تصمیم  در زندگی می باشد. از دیگر علایم ابتلا به اختلال شخصیتی وابسته نیاز شدید برای مورد حمایت قرار گرفتن از سوی اعضای خانواده می باشد.

برخی از علایمی که امکان دارد در مبتلایان به اختلال شخصیتی اجتنابی وجود داشته باشد عبارتند از :

– نافعال بودن در هنگام ارتباطات بین فردی

-عدم توانایی در تصمیم گیری

-تمایل زیاد برای آنکه دیگران مسئولیت انجام کارهای وی را بر عهده بگیرند

-احساس ناامیدی و یا ناراحتی زیاد به هنگام تنهایی

-وجود حالت وابستگی

-تلاش زیاد برای برقراری و حفظ ارتباطات متقابل با اشخاص قدرتمند

-وجود اضطراب و نگرانی زیاد

-داشتن اعتماد زیاد به دیگران

میزان شیوع

میزان شیوع اختلال شخصیتی وابسته نیم تا یک و نیم درصد برآورد شده است . همچینن برآورد شده است که حدود یک تا دو درصد بیمارانی که به درمانگاههای روانپزشکی مراجعه می نمایند مبتلا به اختلال شخصیتی وابسته باشند.

در بین بیمارانی که مبتلا به اختلال شخصیتی وابسته می باشند میزان درصد ابتلا به برخی از اختلالات روانپزشکی مانند اختلالات افسردگی ، اختلالات مرتبط با غذا خوردن و اختلالات جسمانی شکل  بالا می باشد

اختلال شخصیتی وسواسی – اجباری(Obsessive-compulsive personality disorder )

اختلال شخصیتی وسواسی- اجباری یکی از اختلالات شخصیتی گروه C می باشد . اشخاصی که مبتلا به اختلال شخصیتی وسواسی- اجباری می باشند در مقایسه با سایر اختلالات شخصیتی برای روان درمانی بیشتر مراجعه می نمایند. علامت اصلی ابتلا به اختلال شخصیتی وسواسی- اجباری داشتن حالت کمال گرایی زیاد می باشدو میزان حالت کمال گرایی در مبتلایان به اختلال وسواسی- اجباری به حدی زیاد می باشد که این حالت در انجام تکالیف و کارآمد بودن میزان ارتباطات اجتماعی آنان دخالت می کند.

در مبتلایان به اختلال شخصیتی وسواسی- اجباری امکان دارد برخی از ویژگیهای زیر مشاهده گردد:

-وجود دغدغه های ذهنی زیاد در مورد موضوع نظم و ترتیب

-وجود حالت خود انتقادی زیاد

-تلاش زیاد و مکرر برای کنترل نیازهای مختلف خود

-دغدغه ی ذهنی با جزئیات قوانین و برنامه ها

-وجود سطح بالایی از وجدان اخلاقی

-عدم وجود انعطاف پذیری ذهنی کافی

میزان شیوع

برآوردهای قبلی میزان شیوع ابتلا به اختلال شخصیتی وسواسی – اجباری را تقریبا یک درصد برآورد نموده بودند همچینن این برآوردها نشان دهنده ی آن بود که حدود 3 الی 7 درصد مراجعه کنندگان به درمانگاههای روانپزشکی را مبتلایان به اختلال شخصیتی وسواسی- اجباری تشکیل می دهند. نتایج برآوردهای جدیدی که در مورد میزان شیوع ابتلا به اختلال شخصیتی وسواسی – اجباری انجام شده است نشان می دهد که میزان شیوع این اختلال 2 الی 8 درصد می باشد و 8 الی 9 درصد بیمارانی که به درمانگاههای روانپزشکی مراجعه می کنند مبتلا به اختلال شخصیتی وسواسی -اجباری تشخیص داده می شوند.

نظریه های مختلف در مورد سبب شناسی ابتلا به اختلال وسواسی- اجباری ارایه شده است. در یکی از این نظریه ها که در این زمینه ارایه شده است  بر روی نقش نوع روش های فرزند پروری که والدین از آنها استفاده می کنند  در افزایش خطر ابتلا به اختلال شخصیتی وسواسی – اجباری تاکید می شود . بر اساس این نظریه ، والدینی که کودکان خود به خاطر ناتوایی در رسیدن به حالت های ایده ال تنبیه می نمایند و هیچ پاداشی برای موفقیت آنان در نظر نمی گیرند کودکان خود را در خطر بیشتری برای ابتلا  به اختلال شخصیتی وسواسی – اجباری در دوران بزرگسالی قرار می دهند

 منابع

                                                                                                                                                                                                                        Dimaggio. G. & .Semerari. A ( 2007). Psychotherapy of personality disorder. New York : Routledge press

Hersen. M.& etal.(2007). Adult psychopathology and diagnosis, Ney York : John wiley press

نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روانشناسی بالینی )

استفاده از مطالب این مقاله به شرط ذکر نام نویسنده و آدرس سایت بلامانع است

97/3/13

–

آدرس دفتر روانشناسی دکتر حسین لطفی نیا (متخصص روانشناسی بالینی) : تبریز، خیابان17 شهریور جدید، بالاترتقاطع از خیابان طالقانی،برج سینا، طبقه ی هفتم

تلفن:04135559866

بازدیدها: 1549