ویژگیهای روش روان درمانی فعال سازی رفتاری

روش روان درمانی فعال سازی رفتاری (Behavioral activation) یکی از روش های رفتار درمانی است که می تواند به یکی از دو صورت روشی مستقل و یا به عنوان نوعی تکنیک رفتاری در درمانهای شناختی- رفتاری مورد استفاده قرار گیرد . مهمترین کاربرد روش روان درمانی فعال سازی رفتاری در کاهش دادن علایم اختلال افسردگی و یا جلوگیری نمودن از بازگشت این اختلال بعد از بهبود آن است و بیشترین تمرکز این نوع درمان بر روی تغییر دادن رفتار می باشد .پایه ی نظری روش فعال سازی رفتاری بر روی این اصل بنا شده است که در اشخاص آسیب پذیر به ابتلا به اختلال افسردگی وجود مشکلات زندگی احتمال دسترسی آنان را به دریافت پاداش ها از محیط زندگی را کاهش می دهد و کاهش دریافت پاداش های محیطی می تواند عاملی مهم در اشخاص مستعد به ابتلا به اختلال افسردگی در ظاهر شدن علایم اختلال افسردگی باشد. از جمله اهداف مهم روش روان درمانی فعال سازی رفتاری افزایش فعالیت های سیستماتیک در زندگی به نحوی که انجام این فعالیتها به شخص کمک کند که با منابع مهم پاداش ها در زندگی ارتباط بیشتری داشته باشد و به نحو بهتری مشکلات زندگی خود را حل نماید است. بطور کلی روند روان درمانی در روش فعال سازی رفتاری بر روی فعال ساختن شخص در انجام فعالیتها متمرکزمی باشد. .همچینن در این روش روان درمانی تلاش می شود فرایندهایی  مانند رفتارهای اجتنابی و نشخوار های فکری که وجود آنها انجام فعالیتها را بازداری می نمایند شناسایی و کاهش یابد

در مدل نظری رویکرد روان درمانی فعال سازی رفتاری بر روی این موضوع تاکید می شود که دو عامل امکان دارد در ابتلا به اختلال افسردگی نقش بیشتری داشته باشند و برای کاهش شدت علایم اختلال افسردگی لازم است این دو غامل تغییر یابد. از نظر این مدل روان درمانی یکی از این عوامل برخی از جبنه ها و یا ویژگیهایی است که در زندگی شخص وجود دارد و عامل دوم راههایی است که شخص برای نهره گیری از دنیا انتخاب کرده است می باشد. روش فعال سازی رفتاری برای تغییر دادن عوامل فوق از برخی از استراتژی های تغییر رفتار استفاده می کند. در روش روان درمانی فعال سازی رفتاری نقش درمانگر همانند نقش مربی می باشد و این موضوع بیشتر به این خاطر است که موثر بودن استراتژیهای مربوط به تغییر رفتار در هر مراجع با مراجع دیگر می تواند متفاوت باشد. زمانی که گفته می شود نقش درمانگر روش فعال سازی رفتاری همانند نقش مربی می باشد به این معنا است که درمانگر به مراجع کمک می کند تا اهداف قابل دسترسی را برای انجام یا تغییر رفتارها تنظیم کند و انگیزش خود را به هنگام فرایند تغییر حفظ نماید.

اهداف روان درمانی فعال سازی رفتاری

زمانی که از روش روان درمانی فعال سازی رفتاری به عنوان نوعی روان درمانی مستقل استفاده می شود درمانگر تلاش می کند در طول روان درمانی به اهداف زیر دست یابد:

– انجام فعالیتهایی که مراجع آنها را انجام نمی داده و یا در سطح پائینی آنها را انجام می داده است ( مانند تلاش برای برقراری ارتباطات اجتماعی و یا تلاش برای حفظ ارتباطات اجتماعی )

-عدم انجام فعالیتهایی که انجام آنها می تواند به نوعی حالت افسردگی را حفظ کند ( مانند رفتارهای اجتنابی و انجام نشخوارهای فکری )

-پیشنهاد استراتژیهای مناسب تغییر رفتار به مراجع بر اساس اطلاعاتی که از مرحله ی ارزیابی درمان بدست آورده است.

-آشنا نمودن مراجع با ویژگیها ، ساختار و اهداف روان درمانی فعال سازی رفتاری

-آشنا نمودن مراجع با اصول اساسی و زیر بنایی این مدل روان درمانی فعال سازی رفتاری

خصوصیات روان درمانی فعال سازی رفتاری

به طور کلی می توان گفت روش روان درمانی فعال سازی رفتاری خصوصیات زیر را دارد

-روش روان درمانی فعال سازی رفتاری بر پایه ی این اصل نظری قرار دارد که نحوه ی پاسخ به رویدادها ی زندگی تحت تاثیر نحوه ی احساسات اشخاص قرار دارد.

-در روش روان درمانی فعال سازی رفتار فرض می شود یکی از عللی که سبب می شود مردم علایم افسردگی را تجربه نمایند آن است که آنان در زندگی خود به دلیل آنکه محیط پاداش دهنده نمی باشد و یا خود برای گرفتن پاداش فعالیتهای لازم را انجام نمی دهند پاداش های لازم را دریافت نمی کنند.

-بر اساس یکی از اصول نظری روش روان درمانی فعال سازی رفتاری زمانی که محیطی که شخص در آن زندگی می کند پاداش دهنده نمی باشد و یا شخص در محیط استرس های زیادی را تجربه می کند شخص امکان دارد از فعالیتهای معمول در زندگی خود اجتناب نماید و انتخاب این روش می تواند یکی از عوامل ظاهر شدن علایم افسردگی باشد.

-یکی از اهداف اصلی روش فعال سازی رفتاری فعال نمودن مراجعان و تشویق مراجعان برای برنامه ریزی در جهت انجام فعالیتهایی است که انجام آن فعالیتها کسب پاداش ها از محیط را در پی داشته باشد.

-در روش فعال سازی رفتاری فرض می شود که با انجام فعالیتها حالت مزاجی و خلقی شخص بهتر خواهد شد و با بهتر شدن حالت مزاجی و خلقی شخص زمینه ی لازم  برای حل مشکلات وی فراهم می شود.

 نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روانشناسی بالینی )

استفاده از مطالب این مقاله به شرط ذکر نام نویسنده و آدرس سایت بلامانع است

آدرس دفتر روان درمانی و مشاوره دکتر حسین لطفی نیا (متخصص روانشناسی بالینی) : تبریز، خیابان17 شهریور جدید، بالاتر از تقاطع خیابان های  طالقانی و ارتش ،برج سینا، طبقه ی هفتم

تلفن:04135559866

1402/11/11

–

 

 

بازدیدها: 126