ویژگیهای کلی آزمون چند محوری بالینی میلون (Milon Clinical Multi axial Inventory ( MCMI
شخصیت عبارت است از مجموعه صفات و وِیژگیهای نسبتا دایمی می باشد که هر شخص آنها را در طول زندگی خود به صورت مکرر نشان می دهد . میزان نشان دادن این صفات و ویژگیها به حدی زیاد می باشد که دیگران با کمک این صفات و ویژگیها شخص را می شناسند. زمانی که بخش مهمی از صفات و ویژگیهای شخصیتی فردی حالت ناسازگار بوده و نسبت به الگوهای فرهنگی جامعه ای که شخص در آن زندگی می نماید فاصله ی زیاد وجود داشته باشد احتمال دارد که آن شخص مبتلا به یکی از انواع اختلالات شخصیت باشد و یا وی صفاتی از یکی از اختلالات شحصیت را داشته باشد. در یکی از تعاریف مهم در مورد اختلالات شخصیتی مجموعه ای از الگوهای ناسازگارانه رفتار دانسته می شود که به صورت مکرر رخ می دهند و سبب کاهش میزان کارکردهای اجتماعی و شغلی شخص مبتلا می شوند. بر اساس آخرین طبقه بندی انجمن روانپزشکی آمریکا (DSM-V) اختلالات شخصیتی در سه طبقه ی اصلی به نامهای طبقه ی C ، B ، َA قرار می گیرند. در طبقه ی A اختلالات شخصیت دوری گزین (Schozid ) ، اسکیزو تایپل (Schzotypial ) و پارانوئید قرار دارند . ویژگی مشترک این طبقه از اختلالات شخصیتی حالت عجیب و غریب بنظر رسیدن رفتارهای شخص مبتلا می باشد . در طبقه B اختلالات شخصیتی اختلالات ضد اجتماعی ، خود شیفته ( Narcissistic ) ، نمایشی (Hysterical ) و مرزی (Borderline ) قرار دارند . ویژگی مشترک این طبقه از اختلالات شخصیتی ابراز حالت های هیجانی شدید در اکثر موقعیتها می باشد و در طبقه ی اختلالات شخصیتی C اختلالات شخصیتی اجتنابی (Avoidance ) ، وسواسی (Obsessive ) و وابسته (Dependence ) قرار دارند. ویژگی مشترک این طبقه از اختلالات شخصیتی وجود حالت اضطراب و نگرانی زیاد در اکثر موقعیتها و یا اکثر زمانها می باشد. برای تشخیص اختلالات شخصیتی آزمونهای زیادی طرح ریزی و اجرا شده است. یکی از معروف ترین این آزمونها آزمون چند محوری بالینی میلون یا MCMI است. این آزمون برای بزرگسالان مورد استفاده قرار می گیرد و برای اجرای آن لازم است که آزمودنی دست کم تا کلاس هشتم درس خوانده باشد. آزمون MCMI علاوه بر آنکه می تواند برای تشخیص ابتلا به اختلالات شخصیتی مورد استفاده قرار گیرد در تشخیص سایر اختلالات روانپزشکی ( مانند اختلال وسواسی – اجباری ، اختلال افسردگی و اختلال هذیانی ) نیز کاربرد دارد .
تئودر میلون ( Todor Milon ) آزمون MCMI در سال 1977 طرح ریزی نمود و آن را بر روی اشخاصی که مشکلات روانشناختی داشته اند اجرا نمود . امروزه اکثر روانشناسانی که به استفاده از آزمون MCMI علاقه دارند ترجیح می دهند از آخرین نمونه ی تجدید نظر شده ی این آزمون که سومین نمونه ی تجدید نظر شده ی آن است استفاده نمایند . آزمون MCMI شامل 175جمله است و دو نوع کلی از مقیاس ها به نامهای مقیاس های روایی و بالینی (Clinical ) را شامل می شود. مقیاس های روایی آزمون MCMI برای سنجش میزان معتبر بودن آزمون اجرا شده ساخته شده اند و به آزمونگر این امکان را می دهند که بتواند با اطمینان نمرات مقیاس های بالینی را تفسیر نماید. مقیاس های روایی شامل شاخص اعتبار (مقیاس V) ، شاخص افشاگری (مقیاس X) ، شاخص مطلوب بودن (مقیاس Y) و شاخص تحقیر(Z ) است . زمانی که آزمودنی نمره ی یک تا سه در مقیاس اعتبار (V) بگیرد آزمون اجرا شده از اعتبار لازم برخوردار نمی باشد و نشانگر آن است که آزمودنی به سوالات این آزمون به صورت تصادفی پاسخ داده است . به نظر سازندگان آزمون MCMI زمانی که آزمودنی در مقیاس اعتبار (V )نمره ی یک بگیرد لازم است که آزمون گرفته شده با احتیاط تفسیر شود و اگر آزمودنی در این مقیاس نمره ی دو و یا سه بگیرد آزمون اجرا شده از اعتبار لازم برخوردار نبوده و قابل تفسیر نیست. شاخص روایی دیگر مقیاس X یا شاخص افشاگری است. این مقیاس برای اندازه گیری این مورد طرح ریزی شده است که آیا پاسخ های آزمودنی به این آزمون بی پرده و افشاگرانه بوده و یا بر عکس حالت دفاعی و پنهان کارانه زیادی داشته است . بر اساس اصول نمره گذاری آزمون MCMI اگر نمره ی خام آزمودنی در مقیاس X پائین تر از 34 باشد وجود حالت دفاعی زیاد را در آزمودنی نشان می دهد و بر عکس وجود نمره های بالا در مقیاس X نشان دهنده ی آن است که آزمودنی در بیان نشانه های روانپزشکی خود حالت اغراق را دارد .مقیاس Y به نام شاخص مطلوب بودن معروف است این مقیاس نیز مانند مقیاس X شاخصی برای آشکار نمودن حالت دفاعی آزمودنی می باشد. وجود نمرات بالا تر از 75 در این مقیاس نشان دهنده ی آن است که آزمودنی خصوصیاتی مانند حالت های هیجانی ثابت ، تمایل زیاد به ایجاد روابط بین فردی و علاقمند به رعایت کامل قواعد اجتماعی را دارا می باشد. اگر نمرات آزمودنی در مقیاس Y بسیار بالا باشد می تواند نشانگر تلاش آزمودنی برای پنهان نمودن مشکلات روانشناختی و یا مشکلات ارتباطی خود باشد. مقیاس Z نشان می دهد که آزمودنی تا چه اندازه حالت های آسیب روانشناختی ( مانند احساس پوچی ، خشم زیاد ، احساس گناه و غمگینی ) خود را توصیف می نماید. مقیاس Z متضاد با مقیاس Y است . به این معنی که مقیاس Z شاخصی برای سنجش حالت نامطلوب بودن توصیف نمودن وضعیت روانشناختی و مقیاس Y شاخصی برای سنجش حالت مطلوب توصیف بودن وضعیت روانشناختی خود است.
مقیاس های بالینی آزمون MCMI به چهار طبقه ی الگوهای شخصیتی بالینی ، آسیب های شخصیتی شدید ، سندرم های بالینی و سندرم های شدید بالینی تقسیم می شوند و با تفسیر نمرات بدست آمده در مقیاس های بالینی می توان انواع مشکلات و اختلالات مرتبط با چهار طبقه ی فوق را بدست آورد . در بخش مربوط الگوهای شخصیت بالینی مقیاس های اسکیزوئید ، افسرده ، وابسته ، نمایشی ، خود شیفته ، ضد اجتماعی ، پرخاشگر ، وسواسی ، منفی گرا و خود تحقیر کننده (Self- defeating ) قرار گرفته اند . در بخش مربوط به آسیب های شخصیتی شدید مقیاس های اسگیزوتایپی ، مرزی و پارانوئید قرار دارند . در بخش مربوط به سندرمهای بالینی مقیاس های اضطراب ، چسمانی شکل (Somato from) ، دو قطبی یا مانیا ، افسره خویی ، وابستگی به الکل ، وابستگی به دارو و اختلال استرس بعد از ضربه (PTSD) قرار دارند. در بخش مربوط به سندرم های شدید بالینی مقیاس های اختلال تفکر ، افسردگی اساسی و اختلال هذیانی قرار دارند.
اعتبار و روایی آزمون MCMI نسبتا بالا بوده و حدود 69/ تا 71/ صدم درصد است. یکی از امتیازات آزمون MCMI امکان بدست آوردن اطلاعات نسبتا وسیع در زمینه ی وجود نشانه ها یا ابتلا به اختلالات شخصیتی و سایر اختلالات روانپزشکی است. در کنار امتیازاتی که آزمون MCMI دارد اجرای این آزمون با محدودیت ها یی نیز همراه می باشد. از جمله یکی از محدودیت های آزمون MCMI ناتوایی این آزمون در تشخیص جامع و کامل انواع اختلالات شخصیتی است. به عبارت دیگر این آزمون تنها اختلالات شخصیتی که در طبقه بندی اختلالات روانپزشکی انجمن روانپزشکی آمریکا یا DSM مشخص شده را سنجش می نماید و از تشخیص سایر اختلالات شخصیتی احتمالی که خارج از این طبقه بندی ممکن است وجود داشته باشند ناتوان می باشد. یکی دیگر از محدودیت های آزمون MCMI همپوشی گسترده سوالات این آزمون است و وجود این همپوشی می تواند سبب کاهش میزان اعتبار این آزمون گردد.
زمانی که آزمودنی به تمام جملات آزمون MCMI که دو گزینه ی پاسخ به نامهای گزینه ی درست یا نادرست را شامل می باشند را پاسخ داد مرحله ی نمره گذاری و تفسیر آزمون فرا می رسد. امروزه نمره گذاری آزمون MCMI اکثرا از طریق برنامه های کامپیوتری انجام می گیرد . هدف از نمره گذاری آزمون MCMI تبدیل نمرات خام آزمودنی در مقیاس های روایی و بالینی به نمرات استاندارد است. زمانی که نمره گذاری هر یک از مقیاس های روایی و بالینی به اتمام رسید نمودار شخصیتی و یا پروفایل شخصیتی ترسیم می شود . از روی پروفایل شخصیتی تمام نمره های بدست آمده در هر یک از مقیاس های روایی و بالینی را می توان مورد تفسیر قرار داد. در آزمون MCMI تفسیر نمرات بر اساس نمرات برش یا نمره ای که اشخاص مبتلا به اختلالات روانپزشکی را از اشخاص دیگر جدا می نماید انجام می گیرد. به عبارت دیگر زمانی که در برخی از مقیاس های بالینی نمرات شخص آزمودنی از نمره ی 85 ( نمره برش ) بالاتر است امکان ابتلای وی به برخی از اختلالات روانپزشکی و جود دارد. همچینن اگر نمرات آزمودنی در برخی از مقیاس ها بین 60 الی 80 باشد می توان گفت که وی برخی از علایم مربوط به اختلالات روانپزشکی که آن مقیاس بالینی می سنجد را دارد. در نهایت کمک تفسیر پروفایل شخصیتی بدست آمده از اجرای آزمون MCMI می توان الگوهای مختلف شخصیتی ، اختلالات شخصیتی شدید ، سندرمهای روانپزشکی و سندرمهای شدید روانپزشکی را تشخیص دهد.
نتایج پزوهش ها نشان می دهد ازمون MCMI وسیله ی مناسبی برای تشخیص انواع اختلالات شخصیتی بخصوص اختلال شخصیتی مرزی است.
منابع
Aiken.L. Psychological testing and assessment .New York: Allyn and Bacon press
Marnat .G.(2011). Hand book of psychological assessment. New York :Wiley & Sons press
Milon.T (2004 ). Personality disorders in modern life .New York: Wiley & Sons press
نوشته شده توسط دکتر حسین لطفی نیا ( متخصص روانشناسی بالینی )
استفاده از مطالب این مقاله به شرط ذکر نام نویسنده و آدرس سایت بلامانع است.
آدرس دفتر روانشناسی دکتر حسین لطفی نیا (متخصص روانشناسی بالینی) : تبریز، خیابان17 شهریور خدید، بالاترتقاطع از خیابان طالقانی،برج سینا، طبقه ی هفتم
تلفن:04135559866 و09144015140
بازدیدها: 3954
نظرات